عزیزاله خیری - دانشجوی دکتری رشته گیاهان دارویی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
فاطمه سفیدکن - عضو هیئت علمی بخش گیاهان دارویی سازمان جنگل ها و مراتع کشور
مجتبی دلشاد - عضو هیئت علمی گروه باغبانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمد اسماعیل حسنی - عضو هیئت علمی گروه باغبانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

بومادران هزار برگ با نام علمی Achillea millefolium از خانواده Compositae و یکی از گیاهان دارویی مهم در دنیا و کشور ما بوده که دارای مقادیر قابل توجهی متابولیت های ثانویه و به ویژه روغن های اسانسی می باشد. از مواد موثره این گیاه در درمان بعضی از بیماری های گوارشی، مداوای کبودی ناشی از ضربه در اطراف چشم، مداوای نارسایی های کیسه صفرا و همچنین از اسانس بومادران که دارای خاصیت ضد باکتریایی و ضد تورمی بوده در تولید پمادهای ضد تورمی پوستی استفاده می شود پیکر رویشی این گیاه در مرحله گلدهی کامل از منطقه رینه واقع در دامنه جنوبی قله دماوند در خرداد ماه 1388 جمع اوری گردید. اسانس نمونه ها پس از خشک شدن به روش تقطیر با آب استخراج شد. بازده اسانس نمونه 0/64 درصد وزنی نمونه خشک به دست آمد. اسانس با استفاده از دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) انالیز شد. ترکیبات عمده در نمونه شامل: 1,8- Cineole ا (30/27 درصد) ، Sabinene ا (13/39 درصد) ، Lavandulyl acetate ا (10/39 درصد) ، Valerinol ا (8/85 درصد) ، ß-Pinene ا (4/42 درصد) بود. در این پزوهش 98/2 درصد ترکیبات تشکیل دهنده روغن های اسانسی بومادران هزار برگ و همچنین مقدار هر ترکیب شناسایی شد.

اسانس ، بومادران هزار برگ، کروماتوگرافی گازی، رینه دماوند