اختر زند تله جردی - کارشناس ارشد گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
علیرضا بابایی - استادیار گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
رضا امید بیگی - استاد گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
سعید شهبازی - دانشجوی دکتری گروه زراعت پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج

لوزارنگ (Leuzea carthamoides) گیاه دارویی بسیار ارزشمند و متعلق به تیره گل ستاره ای ها می باشد به منظور رفع مشکلات مربوط به استقرار گیاهچه ها (حاصل از کشت بذر در خزانه) در زمین اصلی و همچنین برای بدست آوردن گیاهان یکنواخت از نظر ژنتیکی به منظور تولید کلون هایی با سطوح ثابت متابولیت های ثانویه نظیر ایکدیسترویید ازدیاد غیر جنسی آن از طریق کشت بافت قابل توصیه است در این تحقیق به منظور بررسی کالوس زایی ریزنمونه برگ لوزارنگ ، محیط کشت MS با 12 تیمار مختلف هورمونی شامل سطوح مختلف 2,4-D ا (1، 0/75، 0/5، 0/25 میلی گرم در لیتر ) و بنزیل آدنین (1/5، 1، 0/5 میلی گرم در لیتر ) مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی انجام شد. بعد از گذشت یک هفته، ریزنمونه ها به محیط کشت MS حاوی 0/5 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین . 0/5 میلی گرم در لیتر ایندول استیک اسید منتقل شدند بعد از سپری شدن یک ماه بعد، صفات میزان کالوس زایی و درصد باززایی (از آنجایی که در مرحله بررسی کالوس دهی ، اکثر ریزنمونه ها باززایی کرده بودند درصد باززایی هر یک از تیمارها نیز اندازه گیری شد) اندازه گیری شدند. بررسی آماری نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که بیشترین و کمترین میزان کالوس زایی و درصد باززایی به ترتیب در تیمار 1 میلی گرم در لیتر 2,4-D و 1/5 میلی گرم در لیتر BA و تیمار 0/5 میلی گرم در لیتر 2,4-D و 1/5 میلی گرم در لیتر BA مشاهده شد نتایج پژوهش انجام گرفته با نتایج ارلوا و همکاران مطابقت دارد همچنین باززایی اندام هوایی در محیط MS حاوی 0/5 میلی گرم در لیتر IAA و 0/5 میلی گرم در لیتر BA انجام شد. در این تحقیق نیز مشاهده گردید که کشت بر روی محیط حاوی 2,4-D و بنزیل آدنین و انتقال سریعتر آن به محیط حاوی 0/5 میلی گرم در لیتر BA و 0/5 میلی گرم در لیتر IAA سبب می شود کالوس های تولید شده سریعتر باززایی کنند.

لوزارنگ، کالوس زایی، BA ، 2,4-D و IAA