محمدرضا ساری - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مهران اعلمی - استادیار دانشکده علوم و صنایع غذایی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

در این مقاله مروری به برخی از کاربردهای جدید LC-MS در آنالیز فراورده های طبیعی (آلکالوئیدها، فلاونوئیدها، ترپن ها و ...) در گیاهان دارویی، فراورده های تجاری یا سیالات بیولوژیکی اشاره شده است همراه با به دست آوردن شهرت جهانی و مصرف فراگیر گیاهان دارویی تضمین کیفیت و ایمنی این فراورده های گیاهی امری ضروری است.به طور کلی این ها کمپلکس هایی از ترکیبات گوناگون هستند که حسب فاکتورهای محیطی و وضعیت تولید، متغیرند. به علاوه بسیاری از ترکیباتی که به طور سنتی تهیه می شوند حاوی چندین عصاره گیاهی اند بنابراین تنها تکنیک های تجزیه ای چند بعدی ، تطبیق پذیر ، انتخابی و حساس ، جهت کنترل کیفیت فرایندها مناسب خواهند بود. با یکی کردن کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا و اسپکتروفتومتری جرمی (LC-MS) نیازهای یاد شده تامین خواهد شد در این مقاله به تاثیر شگرف LC-MS برای آنالیز گیاهان دارویی اشاره شده است در آغاز اصطلاحات و بخش های مختلف LC-MS که کاربرد گسترده تری دارند (نظیر تله یون، زمان تابش آنالیزور جرمی ، جزء جزء کردن و یونیزاسیون) معرفی می شوند در ادامه کاربردهای LC-MS در آنالیز فراورده های گیاهان دارویی فراورده های تجاری و نمونه های بیولوژیک مورد بررسی قرار می گیرند. حذف یون، کاهش محدوده خطی در مقایسه با سایر آشکارسازها نظیر UV و هزینه بالا برخی از معایب سامانه LC-MS هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. اما از آنجا که ویژگی های مطلوب LC-MS مستولی هستند لذا این روش در سال های آتی به عنوان یک تکنیک تجزیه ای کلیدی ایفای نقش خواهد کرد.

کروماتوگرافی مایع، اسپکتروفتومتری جرمی، LC-MS، گیاهان دارویی