رضا شاه حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس
سید رضا کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد ماشین آلات کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
سعید ذاکری
رضا امیدبیگی

در قرن اخیز دانشمندان به زیان های ناشی از سموم شیمیایی ، مواد افزودنی ، اسانس و طعم دهنده های مصنوعی کاملا پی برده اند. بر این اساس کشورها در صدد هستند که در چند سال اخیر کلیه مواد مصرفی شیمیایی را از مواد غذایی دارویی، آرایشی و بهداشتی به تدریج حذف نموده و به جای آن از منابع گیاهی استفاده شود گیاه دارویی به لیمو با نام علمی Lippia citriodora متعلق به خانواده Verbenaceae می باشد که مواد موثره آن دارای اثرات آرام بخشی، ضد تشنج، برطرف کننده تپش قلب، ضد اسهال و ضد میکروبی می باشد خشک کردن اصولی و دقیق گیاهان دارویی به منظور کاهش رطوبت ، افزایش ماندگاری و افزایش کمی و کیفی مواد موثره آنها امری اجتناب ناپذیر است در این پژوهش از خشک کن هوای گرم جهت خشک کردن برگ گیاه به لیمو با استفاده از درجه حرارت های (30، 40 و 50 درجه سلسیوس) و سرعت های مختلف جریان هوا (0/5، 1 و 1/5 m/s) برای رسیدن به میزان رطوبت 15% استفاده گردید پس از فرایند خشک شدن نمونه ها اسانس انها توسط کلونجر استحصال گردید نتایج نشان داد که دو تیمار دما و سرعت هوا و اثر متقابل آنها بر زمان خشک شدن ، دارای اثر معنی دار بود مقایسه میانگین تیمار دما، اختلاف معنی داری بین دمای 40 و 50 درجه سانتیگراد از نظر مدت زمان خشک شدن نشان نداد همچنین با افزایش دما اثر سرعت ناچیز شد بهترین تیمار از جهت کمترین زمان خشک شدن مربوط به دمای 40 درجه سانتیگراد و سرعت 1m/s می باشد. سطوح دمایی مختلف اثری معنی دار بر میزان اسانس داشته به طوری که بیشترین مقدار اسانس مربوط به دمای 30 درجه سانتیگراد و کمترین مقدار آن مربوط به دمای 40 درجه سانتیگراد بود. سرعت هوای داغ نیز اثر معنی داری را بر میزان اسانس نشان داد به طوری که در سرعت 0/5m/s بیشترین مقدار اسانس حاصل شد نتایج حاصل از بررسی اثرات متقابل نشان داد که حداکثر اسانس مربوط به دمای 50 درجه سانتیگراد و سرعت 0/5m/s بود.

گیاه دارویی، به لیمو، خشک کن جریان هوای گرم، اسانس ، کمیت