رضا شاه حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس
آرمان بیرقدار - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس
رضا امید بیگی

گیاهان دارویی یکی از منابع غنی کشور محسوب می شوند که امروزه مهمترین عامل در صنایع دارویی به شمار می آیند و ایران از لحاظ آب و هوایی و موقعیت جغرافیایی در زمینه رشد گیاهان دارویی یکی از مهمترین مناطق جهان محسوب می گردند. به لیمو با نام علمی Lippia citriodora و از خانواده verbenaceae یکی از مهمترین گیاهان دارویی و صنعتی است که در صنایع غذایی ، دارویی و بهداشتی کاربرد فراوان دارد و اندام های رویشی و زایشی آن حاوی اسانس بوده و عمده ترین ترکیبات اسانس آن ، ژرانیال، نرال، میرسنون، لیمونن، لیپیفولنون ، ژرانیول، و سیترونلول می بااشد به منظور بررسی میزان اسانس در اندام های رویشی و زایشی این گیاه، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. پس از ریشه دار شدن و کاشت قلمه ها، مراقبت های لازم تا زمان گلدهی کامل از این گیاه به عمل آمد اندام های رویشی شامل برگ و ساقه و اندام های زایشی شامل گل و بذر به صورت جداگانه برداشت و در سایه و دمای معمولی خشک شدند. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلونجر صورت پذیرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که از لحاظ میزان اسانس بین اندام های زایشی و رویشی این گیاه اختلاف معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد میزان اسانس در ساقه و بذر که دارای کمترین میزان اسانس بودند با یکدیگر تفاوات معنی داری ندارد. بیشترین میزان اسانس استحصالی از برگ این گیاه به دست آمد که با اعمال روش هایی مانند افزایش سطوح پلوئیدی و ... که منجر بع افزایش سطح برگ می شوند می توان عملکرد اسانس این گیاه را بهبود بخشید.

گیاه دارویی، به لیمو، اندام رویشی و زایشی، اسانس، کمیت