هاجر شایسته - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
سعید ملک زاده شفارودی - استادیار گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
کمال غوث - گروه بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
فرج اله شهریاری - گروه بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

عناب به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند و مقاوم به شرایط مختلف آب و هوایی در بسیاری از مناطق ایران گسترش دارد امروزه در کنار صادرات میوه، از عناب به عنوان گیاه دارویی نیز استفاده می شود لذا از لحاظ ارزش اقتصادی توسعه کشت آن توسط باغداران مورد توجه می باشد تنوع ژنتیکی در مواد گیاهی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و گام اولیه برای شناسایی ، حفظ و نگهداری و از اصول اولیه اصلاح گیاهان است. استفاده از نشانگرهای DNA به علت عدم تاثیر پذیری از محیط و نمایان شدن در سطح DNA از بهترین روش های موجود برای بررسی تنوع ژنتیکی می باشند به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 31 اکوتیپ عناب جمع آوری شده از هشت استان عناب خیز کشور (شامل استان های خراسان جنوبی، خراسان رضوی، مازندران، گلستان، قم، اصفهان ، لرستان و فارس) از نشانگرهای ISSR (Inter Simple Sequence Repeat) استفاده گردید تعداد 13 آغازگر در انجام واکنش PCR روی نمونه ها آزمایش شد که 6 اغازگر تکثیر DNA الگو را بخوبی انجام داده و بین نمونه ها چند شکلی نشان دادند 84 مکان ژنی امتیاز بندی شدند که از این تعداد 70 مکان چند شکلی نشان دادند. تجزیه خوشه ای نمونه ها بر اساس ضرب تشابه دایس و به روش UPGMA انجام گرفت. بیشترین تشابه ژنتیکی (0/97) بین نمونه های کلاله و درح و کمترین تشابه ژنتیکی (0/48) بین نمونه های برزادران و کنگان به دست آمد در تجزیه خوشه ای نمونه ها در حد تشابه 75% در 2 گروه مجزا جای گرفتند از میان آغازگرهای استفاده شده آغازگرهای (AC)8YT و (GA)8A مناسب ترین آغازگرها برای مطالعات بعدی تشخیص داده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که تنوع کل نمونه های کشور در تنوع ناحیه خراسان جنوبی خلاصه شده است.

عناب، اکوتیپ، تنوع ژنتیکی، نشانگر ISSR