ناصر الهی

هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل تکنولوژیکی و انسانی مرتبط با حوادث شغلی در کارکنان مناطق نفتخیز جنوب بود. پس از بررسی حوادث شغلی رخ داده و مصاحبه با نمونه های تصادفی افراد حادثه دیده ، در دوره 5 ساله تعیین شده در طرح، نیز مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه این تحقیق 600 نفر از کارکنان سه شرکت (ستاد، کارون و مارون) در شهر اهواز بودند، که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. روش آماری تحلیل عواملی برای تحلیل داده های مورد استفاده قرار گرفت. ابزارهای جمع آوری داده ها در این تحقیق عبارت بودند از یک پرسشنامه محقق ساخته برای شناسایی عوامل تکنولوژیکی و انسانی و سه آزمون (آزمون T,S از بنت و آزمون F از فلانگان) جهت سنجش عامل «درک مکانیکی» پرسشنامه محقق ساخته شامل تعدادی سوال برای شناسایی متغیرهای جمعیت شناختی آزمودنی ها و سوابق درگیری آنان در حوادث شغلی است. علاوه بر آن، این پرسشنامه دارای 137 سوال است که در برگیرنده کلیه متغیرهای تکنولوژیکی و انسانی مربوط به حوادث شغلی صنعت نفت، مناطق نفتخیز جنوب هستند، که با استفاده از نظرات کارکنان این صنعت تهیه شده است. روش آماری تحلیل عوامل برای تحلیل داده ها، مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل عوامل با روش مولفه های اصلی و چرخش متعامد و اریماکس روی داده های حاصل از آزمودنیهای نمونه شرکت کننده در این پژوهش، سه عاملی اصلی به دست داد که عبارتند از یک عامل تکنولوژیکی و دو عامل انسان. عامل تکنولوژیکی به نام «نارسائیهای تکنولوژیکی» نامگذاری شده است. این عامل 40 ماده را در بر می گیرد و 16/25 درصد واریانس متغیرها راتبیین می کند. عامل اول انسانی «عدم اجرای بهینه فرایندهای سازمانی» نامیده شده است. این عامل 71 ماده را شامل می شود و واریانس تبیین شده آن 21/99 درصد می باشد عامل دوم انسانی نیز به «اعمال روش های نامناسب مدیریتی» موسوم شده است. این عامل 16 ماده را در بر می گیرد و 9/96 درصد از واریانس کل ماده ها را تبیین می کند. همچنین، برای تک تک ماده های قرار گرفته در سه عامل شناسایی شده برای کل نمونه آزمودنیها میانگین، انحراف معیار و بار عاملی ارائه شده است. در بخش بحث و نتیجه گیری نیز پیشنهادهای عملی مناسبی جهت اقدامات ایمنی افزا که بر گرفته از یافته های تحقیق حاضر هستند، ارائه شده است.

حوادث صنعتی ، حوادث شغلی