آرش رضاوندی - کارشناس ارشد مهندسی زلزله
رضا شهروز جناب زاده - کارشناس ارشد مهندسی عمران زلزله

لرزه خیز بودن ایران، امری واضح است که گواه آن، وقوع زلزله های مخرب و مرگبار در دهه ها و سده های گذشته می باشد . از سوی دی گر آیین نامه های ساختمانی در جهت بهبود مقاومت لرزه ای سازه ها همگام با پیشرفت دانش بشری درحال تکمیل می باشند که این امر در آیین نامه ها و مقررات ملی ساختمانی ایران نیز دیده می شود. یکی از انواع ساز هها که خصوصا در ساخت منازل مسکونی و تجاری یک ودو طبقه و گ اهی حتی بیشتر در ایران رواج دارد، ساختمانهای آجری غیر مسلح و یا دیوار باربر هستند که آیین نامه ۲۸۰۰ زلزله ایران برای مقاوم سازی این گونه از ساختمانها در برابر زلزله استفاده از کلافهای مسلح (شناژ) را البته با رعایت یکسری از محدودیتها الزامی مینماید. آسیب پذیری بالای این گونه از ساختمانها در برابر زلزله باعث عدم تمایل افراد به ساخت آنها نشده است و به علت نکات مثبتی که دارا می باشند، رواج نسبی بویژه درشهرهای کوچک و روستاهای ایران دارد. بدین منظور، آیین نامه ۲۸۰۰ زلزله ایران و توصی ههای (RER/79/015 ) UNIDO وابسته به سازمان ملل متحد ( که ساختمانهای آجری را با سیستم محصور شده بیان می کند ) به صورت محاسباتی و بطورموردی برای یک ساختمان آجری با پلان و اندازه های تقریبا متداول در ایران مورد مقایسه قرار می گیرند. سیستم محصور شده ( CONFINED ) شبیه کلافهای در نظر گرفته شده در آیین نامه ایران می باشد لیکن با این تفاوت که ابعاد کلاف ومیزان آرماتورهای آن بر اساس محاسبات حاصل می شوند. با عنایت به اینکه آیین نامه ۲۸۰۰ زلزله ایران برای ساختمانهای بنایی غیر مسلح بر اساس ابعاد پلان و نحوه قرار گیری باز شوها و غیره توزیع کلافها را بیان داشته مقایسه این روش محاسباتی با موارد کلی آیین نامه مذکور می تواند برای توسعه و یا تکمیل آن مفید بوده و با توجه به تفاوتهای حاصل در نتایج- به طور مثال روش طراحی ذکر شده برای ساختمانهای مهم و مدارس که با این سیستم ساخته می شوند- لازم الاجرا گردد

محصور شده ، دیوار باربر ، کلاف قائم ، کلاف افقی