میرعماد موسوی - کارشناس ارشد مهندسی عمران- سازه های هیدرولیکی شرکت صنعتی دریایی ایران
عباس یگانه بختیاری - استادیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه علم و صنعت ایران
نسترن انشایی - دانشجوی رشته مهندسی عمران-سازه های دریایی دانشگاه تربیت مدرس

لوله های زیر دریایی فراگیرترین وسیله برای انتقال گاز و نفت خام به مناطق ساحلی می باشند. هنگامی که این لوله ها بر بستر دریا قرار می گیرند، به دلیل تغییر رژیم جریان های موضعی، رخداد آب شستگی در بستر زیر و اطراف لوله پدیده ای رایج است که با گسترش در امتداد طول لوله و افزایش دهانه منطقه بدون اتکا باعث عدم پایداری و گاهی شکست لوله می گردد. در مقاله حاضر، پدیده آب شستگی موضعی اطراف لوله تحت اثر جریان یک سویه به صورت یکدیده دو بعدی در فلوم موردمطالعه قرار گرفته و بر مبنای نتایج آزمایشگاهی حاصل از این پژوهش و با بهره گیری از نتایج آزمایشگاهی ارائه شده توسط سایر پژوهشگران، معادله ای برای پیش بینی حداکثر عمق آب شستگی تحت اثر جریان بر حسب عدد بی بعد شیلدز و قطر لوله ارائه شده است. در ادامه با حل معادله مزبور برای شرایط گوناگون سرعت جریان، قطر لوله و اندازه دانه های بستر، نمودارهایی برای پیش بینی حداکثر عمق آب شستگی اطراف لوله تحت اثر جریان بر حسب سرعت جریان آب، قطر دانه های بستر ماسه ای و قطر لوله ارائه شده است. به کمک این نمودارها می توان پیش از قرارگیری لوله روی بستر ماسه ای، حداکثر عمق آب شستگی ناشی از جریان را پیش بینی نمود.

عمق آب شستگی ، خطوط لوله ، فراساحل ، مدلسازی فیزیکی ، بستر ماسه ای ، پیش بینی