حسین کریمیان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
سیف الله فضل الهی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

هدف بررسی ومقایسه مبانی انسان شناسی ،معرفت شناسی ، ارزش شناسی به همراه اهداف ،اصول ،مراحل وروش های تعلیم وتربیت ازدیدگاه سهروردی و روسو است. روش مطالعه توصیفی _ تحلیلی است. یافته ها نشان داد: درفلسفه اشراق نور از جایگاه ویژه ایی برخورداراست وبراراده فردی وشهود تاکید می ورزد. انسان موجودی مشتمل بر بدن ونفس ناطقه که مدبربدن ، نفس ناطقه بوده وشناخت واقع برایانسان ممکن است. به اعتقاد روسو، آدمی از جسم و روح ترکیب شده و آنچه او را از موجودات زندهی دیگر متمایز میسازد روح اوست کهمنشأ الهی دارد. انسان دارای عقل و وجدان است که با عقل خود طبیعت و خدا رامیشناسد و با وجدان به خیر و شر پی میبرد.انسان دراندیشه روسو وحشی پاک نهاد است.وارزش ها از تعامل انسان بامحیط بدست می آیند.مبنای معرفت شناسی مکتب ناتورالیسم)طبیعتگرایی( تجربه حسی است. از دیدگاه شیخ اشراق هدف اصلی تعلیم و تربیت قرب الهی وروسو حفظ طبیعت فطرتا نیک وآزاد کودک دربرابرفساد محیط اجتماعی)اصلاح فرد وجامعه( است. از منظر شیخ اشراق اصول تعلیم وتربیت شامل؛ غفلت گریزی، خود شناسی،صبروکرامت نفس واز نظر روسو نیک و الهی بودن طبیعت، فاسد بودن جامعه و آزادی وپیروی از قانون است .درمکتب روسو طبیعت بنیادواقعیت بوده و باید انسان را برای انسان بودن تربیت کرد ودر تعلیم و تربیت نقش اساسی را به طبیعت وروش تربیت منفی داده است ولیشیخ اشراق هدف اصلی و نقش مهم تربیت را قرب خداوند می داند و عوامل دیگر را وسیله ای برای نزدیکی به خدا می شناسد.

دیدگاه های تربیتی، ژان ژاک روسو، شیخ اشراق، مبانی فلسفی