علی وندشعاری - استادیار دانشکده فرش دانشگاه هنر اسلامی تبریز

هنر ایرانی، ویژگیهایی دارد و یکی از جنبه های مهم آن، تاثیر پذیری از مفاهیم و آموزه های دینی و مذهبی است صنایع دستیایران نیز از این ویژگی مستثنی نبوده و فرش دستباف در برخی از دوره های تاریخی بر اساس وابستگی های دینی و مذهبیهنرمند خلق شده و برگرفته از آموزه های دین اسلام و قرآن بوده است. در این خصوص مجموعه ای از قالی های دوره قاجار باطرح محرابی درختی وجود دارند که کاملا بر اساس متن قرآن بوده و یافته های پژوهش نشان میدهند که طراح قالی با داشتنآگاهی از متن قرآنی و تفسیر آن ، به طراحی و سپس بافت این فرش ها اقدام نموده است. مقاله حاضر به بررسی پنج نمونه ازاین قالی ها و نحوه الهام گیری از متن قرآنی پرداخته است. این مقاله حاضر تاریخی – توصیفی و تجزیه و تحلیل اطلاعاتکیفی بوده و جمع آوری اطلاعات نیز به شیوه کتابخانه ای انجام یافته است.

متن قرآن کریم، فرش دستباف، دوره قاجار، طرح محرابی درختی