احمد محمدی قهساره - استاد یار گروه خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان

اکثر خاک های مناطق ایران در محدوده ی آب و هوایی خشک و نیمه خشک واقع گردیده است و بدلیل کمی میزان بارندگی ،مقدار مواد آلی در آنها بسیار کم و عمدتاً کمتر از %1 می باشد . با توجه به نقش مواد آلی در تأمین عناصر غذایی گیاه و بهبود وضعیت فیزیکی ،شیمیایی و بیولو ژیکی خاک ، توجه به آن امری ضروری می باشد . و تمام موادی که می توان به عنوان منبع تأمین مواد آلی خاک در نظر گرفت اهمیت بسزایی دارد . زباله های خانگی یکی از این منابع بوده و می تواند در پروسه ی کمپوستینگ به کود آلی تبدیل گردیده و علاوه بر نقش آن در تأمین مواد آلی خاک ، آلودگی های شهری را نیز کاهش دهد . لکن وجود بوی نا مطلوب متصاعد شده از کمپوست یکی از مشکلات استفاده از این کود بویژه مصرف آن در محیط های شهری می باشد . وجود بوی نامطلوب بدلیل تخمیر در شرایط غیر هوازی و تخمیر ناقص می باشد . به این منظور طی یک دوره ی 34 روزه با رعایت تمام اصول تولید کمپوست به روش ویندرو و به صورت پایلوت پلنت ،فرایند مچورینگ کمپوست مورد ارزیابی قرار گرفت . ارتفاع توده ی زباله که مراحل خرد شدن و ویبرینگ آن اتمام پذیرفته بود 90 سانتی متر و عرض به طور متوسط 2.5 متر و طول لاین 25 متر در نظر گرفته شد . تعداد 3 لاین به عنوان تکرار در نظر گرفته شد .در صد رطوبت در هر مرحله اندازه گیری شد، غلظت کاتیون ها و انیون های محلول ، PH و EC در سوسپانسیون 1:2 و 1:5 کمپوست و آب مقطر اندازه گیری شد . عناصر سنگین و کم مصرف نیز با استفاده از عصاره ی استخراج شده توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید . درجه حرارت توده بطور روزانه با ترمو متر یک متری اندازه گیری گردید .هوادهی توده ی زباله در زمان های 5 ، 11 ، 17 ، 23 ، 28 و 34 روز از زمان انباشت اولیه توسط ماشین ویندرو استار 4000 انجام پذیرفت . نتایج بدست آمده نشان داد که درجه حرارت توده ی زباله از 35 درجه سانتی گراد در روز اول به 46 درجه در روز چهارم رسید . دما در مراحل هوادهی ( اول تا پنجم ) به ترتیب 46 ، 64 ، 69 ، 74 ، 76 و 61 درجه سانتی گراد بود .یعنی با گذشت 28 روز از زمان ماند زباله ،دما روند افزایشی داشته و سپس شروع به کاهش می نماید .میانگین درصد مواد فساد پذیر ( ماده ی آلی ) در زباله ی خام %84.3 بوده که در مراحل هوادهی به ترتیب به 69.2 ، 66.8 ، 61.1 ، 53.7 ، 46.1 و % 39.9 کاهش یافت . مقدار ازت دز مزاحل مختلف هوادهی از 0.94 تا 1.42 درصد افزایش یافت . مقدار C/N در ابتدای امر ، 52.02 بوده و در مراحل مختلف نمونه برداری به ترتیب 34.9 ، 30.2 ، 26.6 ، 19.1 و 16.3 می باشد . مقدار C/N در 34 روز ماند و هفت بار هوادهی با استاندارد سازمان بهداشت جهانی تطابق دارد (15-20)در این زمان ماده آلی به طور کامل تخمیر هوازی گردیده و بوی نا مطلوب نداشته و از نظر تغذیه ی گیاهی بسیار مناسب می باشد .

urben waste، windrow، Composting