سخید پرنیان - کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگ
پروین فرشچی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه محی
فرهاد هنردوست - کارشناس ارشد مدیریت مناطق بیابانی، اداره کل منابع طبیعی استان گلستان

تالابها مفید ترین اکوسیستم های طبیعی به شمار می روند . هیچ یک از اکوسیستم های جهان به اندازه تالابها مورد تخریب انسان قرارنگرفته است . برای جلوگیری از تخریب تالابها، کنوانسیون رامسر در دوم ماه فوریه (1971) با نگاهی نوین به حفاظت و بهره برداری پایدار از منابع طبیعی تشکیل گردید . تالابهایی که تغییراتی در ویژگی اکولوژیکی آنها بوجود آمده یا در حال بوجود آمدن بوده و یا بنظر می رسد که در آینده بوجود بیاید در فهرستی بنام MR( Monterux Record) قرار می گیرند . تاکنون 55 تالاب از مجموع 1028 تالاب بین المللی ثبت شده، در لیست MR قرار گرفته اند که حدود 5 در صد از مساحت کل تالابها را در بر می گیرد . از بین 30 کشور که دارای سایت در MR هستند ایران با 7 تالاب بیشترین تالاب آسیب دیده را دارد . تالاب آلاگل به علت تغییرات اکولوژیکی بوجود آمده در سال 1993 در فهرست MR قرار گرفته است . بنابراین با بررسی های میدانی، مطالعات کتابخانه ای و استفاده از نقشه های توپوگرافی 1:50000 ، پوشش گیاهی 1:20000 ، خاکشناسی 1:20000 هیدرولوژی 1:50000 ، زمین شناسی 1:100000 ، کاربری اراضی 1:100000 ، عکس های هوایی 1:20000 سال 1345 و تصویر ماهواره ای لندست TM سال 2002 جهت بررسی عوامل تخریب اکوسیستم تالاب آلاگل استفاده گردید . نتایج نشان داد تالاب مذکور، زیستگاه و محل جوجه آوری بسیاری از پرندگان آبزی و حمایت کننده بیش از 20,000 پرنده آبزی در زمستان و پذیرای بیش از %1 از جمعیت پرندگانی نظیر چنگر، اردک ارده ای، اردک سیاه کاکل و زیستگاه پرندگان در معرض تهدید مثل غاز پیشانی سفید کوچک و پلیکان پا خاکستری و اردک سر سفید بوده است . دخالتهای انسانی در سالهای اخیرسیمای این زیستگاه را تغییر داده و باعث کاهش محسوس پرندگان آبزی شده و این زیستگاه کارکرد اصلی خود را از دست داده است . آمار سر شماری نیمه زمستانه، کاهش محسوس پرندگان آبزی این تالابها را طی ده سال گذشته نشان می دهد . شکار بی رویه، تغییر رژیم آب دریاچه آلاگل و زیادی دام و چرای بی رویه و تخریب پوشش گیاهی منطقه عوامل موثر تخریب زیستگاه و محل جوجه آوری پرندگان آبزی و کنار آبزی شناخته شده و کاهش محسوس تعداد این پرندگان را در منطقه در پی داشته است . در نهایت با توجه به شرایط منطقه و عوامل موثر در تخریب اکوسیستم تالاب آلاگل راهکارهای مدیریتی جهت کاهش تخریب و بهبود وضعیت فعلی ارائه گردید .

تالاب ، عوامل تخریب ، Monterux Record، راهکارهای مدیریتی ، آلاگل