مهرنوش ابطحی - کارشناس ارشد، عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی ش
مرتضی حسنی - کارشناس بهداشت محیط
نعمت ا... جعفرزاده - دانشیار، عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور

در دهه های اخیر با توسعه دانش و تجربه و ابداع فرآورده های جدید، استفاده از شوینده ها بـرای مصـارف بهداشـت فـردی و کاربردهای صنعتی گسترش یافته است . این افزایش مصرف به نوبه خود مشکلاتی را در زمینـه محـیط زیسـت و آلـودگی منـابع آب بوجود آورده که منجر به انجام تحقیقات و مطالعات گسترده ای بـرای یـافتن و بهینـه سـازی روشـهای تصـفیه آلاینـده ها ی موجود در فاضلاب از جمله حذف دترجنت ها شده است . در این تحقیق نیـز دو روش از روشـهای حـذف دترجنـت ها ( از طریـق هوادهی و استفاده از کربن فعال گرانولی ) بررسی شده است . شوینده ها یا دترجنت ها در واقع مواد شیمیایی فعال در سطح هستند که می تواننـد از طریـق کـاهش تـنش سـطحی آب، تجزیـه موادی که در اصطلاح چرک نامیدهمی شود را تسریع نموده و اشیاء کثیف را تمیز نمایند . در یک رده بندی کلی مـی تـوان آنهـا را به انواع غیر یونی ، آنیونی ، کاتیونی و آمفوتری تقسیم نمود که متداولترین آنها انواع آنیونی و غیر یونی است . در این تحقیق غلظت های 0/5 ، 1 ، 2 ، 3 ، 4 ، 6 ، 8 و 10 میلی گرم در لیتر از دترجنـت آینـونی آلکیـل بنـزن سـولفونات خطـی (LABS) دقیقـه بررسـی 60 ، 30 ، 15 با دو روش هوادهی و جذب کربن فعال حذف شدند در هر دو روش در زمـان مانـدهای شدند . همانطور که انتظار می رفت بیشترین راندمان حذف در دو روش هوادهی و حذف بوسیله کربن فعال در زمان ماند 60 دقیقـه و بـه ترتیب به میزان 36 و 64/3 درصد حاصل شد . همچنین در همه زمان ماندها ، عملکرد کربن فعال گرانولی بهتـر از هـوادهی بـود، در این بررسی مشخص گردید، با افزایش غلظت آلاینده راندمان حذف هر دو فرآیند کربن فعال و هوادهی نیز افزایش می یابد .

دترجنت آنیونی ، کربن فعال گرانولی ، هوادهی