جلیل سبک آرا - پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی ، بندر انزلی
مرضیه مکارمی

راسته آنتن منشعبان (Cladocera) از رده آبشش پایان از جمله مهمترین زئوپلانکتونها و منابع غذایی ماهیان ولاروهای آنان شمرده میشود . از این راسته خانواده Polyphemidae در دریای خزر بیشترین جمعیت را دارد . اکثر گونه های این خانواده در تابستان همزمان با رشد لاروماهیان و اوایل پاییز به حداکثر جمعیت خود رسیده و بیشترین پراکنش آنها در لایه های بین سطح تا 25 متر بوده ، بندرت در اعماق 50 متر دیده شده و در اعماق بالاتر از 100متر اصلا مشاهده نمی گردند .در راستای افقی نیز جمعیت پلی فمیده ها از سمت مناطق ساحلی بطرف نواحی مرکزی ترکاهش می یابد . پلی فمیده های حوضه جنوبی دریای خزر در طی پروژه های هیدرولوژی و هیدروبیولوژی دریای خزر در سال 1375 و هیدرولوژی و هیدروبیولوژی دریای خزر اعماق کمتر از 10 متر در سال 1378 شناسایی جداسازی و عکسبرداری گردیدند . در ترکیب زئوپلانکتونی این دریا 25 گونه بومی شناسایی شده که سهم پلی فمیده ها در آن 16 گونه بوده و بیشترین گسترش آنها مربوط به گونه هایpodonevadne trigonaو Cercopagis pengoi podon polyphemoides polyphemus exigus, بوده است . با ورود شانه دار منمیوپسیس لیدی ) (Mne miopsis le id yi که برای اولین بار در آبان 1378 وسواحل شرقی خزر مرکزی ( سواحل ترکمنستان و قزاقستان ) دًیده شد سریعا اکوسیستم دریای خزر را تحت تاثیر قرارداد ، زیرا این موجود دارای رقابت غذایی برسرزئوپلانکتونها با کیلکا ماهیان بوده علاوه بر آن این شانه دار از تخم ولاروماهیان نیز تغذیه میکند، شکوفایی این شانه دار دردریای سیاه ازمهمترین دلایل کاهش سریع جمعیت کیلکا و سایر ماهیان پلاژیک بوده است . این موجود توسط آب موازنه کشتیها به دریای خزر راه یافت . درحال حاضر از این خانواده فقط گونه های Podon polyphemoides و بندرت Polyphemus exigus دریک دوره کوتاه در اواخر فصل بهار مشاهده شده و از سایر گونه های این راسته جمعیتی در دریای خزر مشاهده نمی گردد .

دریای خزر، زئوپلانکتون ، آنتن منشعبان ، شانه دار منمیوپسیس لیدی