سیما سبزعلیپور - کارشناس ارشد علوم محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات اهواز
نعمت اله جعفرزاده - دکترای مهندسی بهداشت محیط، واحد علوم و تحقیقات اهواز
مسعود منوری - دکترای علوم محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات تهران

مجتمع پتروشیمی بندر امام، بزرگترین پتروشیمی ایران در سـواحل خلـیج فـارس در شهرسـتان ماهشـهر و اسـتان خوزستان بوده که در توسعه صنعتی کشور نقش بسزایی دارد . با توجه به حجم وسیعی از تولیدات کـه ایـن مجتمـع دارد، حجم وسیعی از پسماندها و مواد زائد تولید میکند . در نتیجه چنین شرایطی ایجاب میکند که مدیریتی اصولی و صحیح بـر روند تولید مواد زائد صنعتی در این مجتمع اعمال گردد . در این پژوهش به شناسایی و طبقه بندی مـواد زائـد صـنعتی در واحد های الفین و تفکیک مایعات گازی به عنوان دو واحد مهم در مجتمع پتروشیمی بندر امام پرداخته شده است . شناخت وضعیت مواد زائد صنعتی و منابع تولید مواد زائد از طریق بازدید های میدانی، مطالعه شرح فرایند، بررسی اسـناد و مدارک موجود و مصاحبه با کارشناسان مسئول و مطلع در هر یک از واحد های مورد مطالعه صـورت پـذیرفت . پـس از شناسایی مواد زائد و تعیین کمیت آنها مواد زائد خطرناک بر اساس روش پیشنهادی سازمان ملـل ( یونـپ ) طبقـه بنـدی گردیدند . پژوهش حاکی از آن است که درهر دو واحد سالانه نتایجً جمعا 1252760 کیلـوگرم مـواد زائـد صـنعتی تولیـد می گردد . بررسی ها بیانگر آن بوده که در واحد الفین 10 مورد ماده زائد صنعتی شناسایی گردیده و 7 مورد آنها خطرنـاک تشخیص داده شدند، که % 89/67 از کل زائدات را به خود اختصاص داده است . مواد زائد خطرناک در این واحـد شـامل انواع کاتالیست ها، کک، آزبست، بشـکه هـای مسـتعمل روغـن و مـواد شـیمیایی، لجـن پلیمـری، لجـن CPI و انـواع روغن های مازاد و سوخته بوده است . در واحد تفکیک مایعات گازی 7 مورد ماده زائد صنعتی شناسایی گردیـد و 3 مـورد آنها خطرناک تشخیص داده شدند، که %17 از کل زائدات را به خود اختصاص داده ا ند . مواد زائد خطرناک در این واحـد نیز شامل کربن فعال مستعمل، لجن و مواد ویسکوز Sewer و روغن های مصرفی می باشد .

مواد زائدخطرناک، طبقه بندی مواد زائد، یونپ، مجتمع پتروشیمی