داریوش طاهری - دانشجوی دکتری زمین شناسی مهندسی مهندسین مشاور ایمن سازان
صدرا... قیاسوند - کارشناسی ارشدزمین شناسی مهندسی مهندسین مشاور ایمن سازان
محمدرضا خانی مهرآبادی - کارشناس زمین شناسی مهندسین مشاور ایمن سازان

اصطلاح سنگ فشارنده از نخستین روزهای احداث تونل در کوههای آلپ متداول شد و تاکنون برای آن تعاریف مختلفی ارئه شده است. بطور کلی فشارندگی را می توان بصورت جابجایی و همگرایی وابسته به زمان ناشی از ایجاد وترکیب تنشهای الفایی در ضمن حفاری در ضمن حفاری تونل تعریف نمود. میزان این همگرایی به خواص زمین شناسی سنگها ، تنشهای برجا جریان آب ، فشار آب منفذی و خواص ژئوتکنیکی توده سنگها بستگی زیاد دارد تونل زنی در سنگهای با استعداد فشارندگی با مشکلات عدیده ای همراه خواهد بود. از این رو باید با درک درست از این پدیده و انتخاب روش حفاری و سیستم نگهداری بموقع و مناسب بر این مشکلات فائق آمد. تونل انتقال دشت ذهاب در شمال غرب استان کرمانشاه واقع شده است. این ناحیه دارای شرایط ساختاری و چینه شناسی بسیار پیچیده ای است. بخش اعظم 26 کیلومتر انتهایی مسیر این تونل(قطعه دوم) از سنگهای شیلی تشکیل شده و در آن چندین زون گسله همراه با ساختارهای تاقدیسی و ناودیسی به چشم می خورد. علاوه بر آن بالا بودن سربار و سطح اب زیر زمینی شرایط را برای ظهور چنین پدیده ای در قسمتهایی از مسیر تونل مهیا نموده است. در این مقاله با بررسی ویژگی های زمین شناسی و خواص ژئومکانیکی توده سنگهای مسیر قطعه دوم تونل استعداد وقوع این پدیده و میزان شدت آن به روشهای تجربی نیمه تجربی و تحلیلی ارزیابی شده و نتایج حاصل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

تونل دشت ذهاب ، فشارندگی ، سنگهای فشارنده ، همگرایی تونل ، شاخص کیفی سنگ، خزش سنگ