محمدعلی هادیان امری - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری-ساری
بهنوش جعفری گرزین - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی مازندران

فرسایش خندقی از انواع فرسایش آبی است که در اکوسیستمها و اقالیم مختلف ایجاد شده و با توجه به ابعاد نسبتا وسیع توسعه سریع و تولید رسوب، سبب تخریب گسترده اراضی می گردد. جهت کنترل این پدیده لزوما شناخت مکانیسم تشکیل و عوامل موثر بر آن از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده اند، لذا جهت شناخت ابعاد مختلف این پدیده در حوزه سرخ آباد استان مازندران مطالعات اجمالی صورت گرفته پارامترهای لیتولوژی، شیب، عمق خاک و پوشش زمین مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعات بر مبنای نقشه های پایه 1:50000 و در سیستم اطلاعات جغرافیایی و استفاده از نرم افزار ILWIS صورت گرفت. با بررسی نسبت سهم شرکت هر پارامتر در منطقه رخساره خندقی در کل حوزه می توان میزان دخالت هر یک از این پارامترها را در پدید آمدن رخساره خندقی تعیین نمود. نتایج بررسی نشان می دهد که انواع لیتولوژی آندزیت، رسوبات آواری و شیل زغالی به ترتیب با نسبت سهم شرکت 19/7%،20/4% و 16/9 پوشش گیاهی درختچه ای و مرتعی به ترتیب با نسبت سهم شرکت 10/23% و 6/92% خاکهای کم عمق و عمق متوسط و شیب 40-30% با نسبت سهم شرکت 8/07% در ایجاد این پدیده بیشترین نقش را داشتند. در مجموع بنظر می رسد عامل لیتولوژی با توجه به تغییرات عمده نسبت به سهم شرکت آن در مناطق خندق از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده پس از آن عامل پوشش زمین از درجه اهمیت برخوردار است.

فرسایش خندقی ، GIS ، نسبت سهم شرکت ، سرخ اباد