عبدالاحد هلاکوئی - کارشناس ارشد ژئوفیزیک گرایش ژئوالکتریک

یکی از مهمترین مسائل در زمین شناسی مهندسی، پدیدة زمین لغزش می باشد . این پدیده باعث رانش زمین و ایجاد ترکهایی در سطح زمین شده و منجر به تخریب کامل برخی از سازه ها از قبیل تونل ها، جاده ها، پل ها و منازل مسکونی و ... می گردد و در نتیجه شرایط دشوار و خطرناکی را ایجاد می کند . ارائه راهکار اجرایی مقابله با لغزش و پایدارسازی آن، مستلزم شناسایی ابعاد تودة لغزش، از جمله عمق دقیق سطح لغزش می باشد . برای رسیدن به این هدف از دو روش مستقیم و غیر مستقیم بهره می گیرند . در روش مستقیم، وضعیت زمین لغزش با حفاری در روش مستقیم، وضعیت زمین لغزش با حفاریِ چاه های اکتشافی مطالعه می شود که بسیار پرهزینه بوده و از نظر عملیاتِ اجرایی نیز بدلیلِ شیبِ ناپایدار، بسیار مشکل می باشد . به همین دلیل از روشهایِ غیر مستقیم از جمله روشهای ژئوفیزیکی سطحی، جهت کسب اطلاعات در مورد سطح لغزش، استفاده می شود . در پروژه حاضر، از روش مقاومت ویژة الکتریکی، که روشی سریع و ارزان قیمت می باشد، جهت ارزیابی اولیة وضعیت لغزش زمین استفاده شده است . زمین لغزش مورد مطالعه، در مسیر بزرگراهِ در حالِ احداث قزوین - رشت قرار دارد و در محدودة لغزش، تعداد 60 سونداژ الکتریکی با آرایش شلومبرگر در طول 8 پروفیل و تعداد 3 پروفیل با آرایش CRP طراحی و اجرا شد . نخست، داده های حاصله مورد تفسیر کیفی قرار گرفتند و سپس به منظور تعیین مقاومت ویژة واقعی و ضخامت دقیق لایه ها، داده های مقاومت ویژة صحرائی، توسط روش مدلسازی معکوس دوبعدی با استفاده از نرم افزار Res2dinv ، مورد پردازش قرار گرفتند . تاکنون، مدلسازی معکوس دوبعدی داده های مقاومت ویژة زمین لغزش در داخل کشور به ندرت انجام پذیرفته است و نتایج حاصل از این مطالعه، راهگشای خیلی از مشکلات آتی در زمینة مطالعات ژئوفیزیکی زمین لغزشها خواهد بود .

ژئوالکتریک، مقاومت ویژه، زمین لغزش، سطح لغزش، شلومبرگر، CRP