ابراهیم حق شناس - استادیار و عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زل
وحید تاجیک - کارشناس پژوهشکده ژئوتکنیک IIEES و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و تح
محمدرضا مهدویفر - استادیار و عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زل
معصومه رخشنده - کارشناس پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله (IIEES)

جزیره فشم به دلیل موقعیت تجاری – اقتصادی خود و وجود منطقه آزاد تجاری قشم روند توسعهای سریعی را در سالیان اخیر پشتسر گذاشته و در پیش رو دارد . وقوع زلزله آذر ماه 1384 ، با برجای گذاشتن 10 کشته، خسارات فراوان و تحریک ناپایداریهای ژئوتکنیکی متعدد نیاز به مطالعاتی جامع در راستای توسعه ساخت و سازهای ایمن را بیش از پیش آشکار ساخت . در این راستا مطالعات پهنهبندی خطر زلزله و مخاطرات ژئوتکنیکلرزهای جزیره قشم و مطالعات ریزپهنهبندیژئوتکنیکلرزهای دو شهرقشم و درگهان، توسط پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسیزلزله، از حدود یکسال پیش آغاز گردید . مقاله حاضر نتایج مقدماتی مطالعات مذکور در زمینه بررسی خطر زمینلغزش را نشان میدهد . در این راستا ابتدا با بهرهگیری از عکسهای هوایی، تصاویر ماهوارهای و بازدیدهای صحرایی نوع ناپایداریهای دامنهای و عوامل موثر در آنها مورد شناسایی قرار گرفت . این بررسیها نشان داد که مهمترین نوع ناپایداری که به وفور در منطقه به چشم میخورند، از نوع حرکتهای ریزشی لایههای نسبتاَ سختتر در اثر فرسایش لایههای سستتر زیرین میباشند . کم بودن نزولات جوی و خشک بودن دامنه - ها باعث گردیده تا شرایط برای انواع دیگر حرکت کمتر فراهم گردد . در ادامه مطالعات نقشههای عوامل موثر در وقوع زمینلغزش، با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه شد . در حال حاضر تهیه نقشه پهنه بندی منطقه با استفاده از این نقشههای عامل و روشهای متنناسب با . شرایط منطقه در جریان است . به عنوان نمونه نتایج حاصل از یکی از پهنهبندیهای انجام شده با اقتباس از روش آنبالاگان و قضاوت کارشناسی در این مقاله نشان داده شده است . نتایج حاصله نشان میدهد که بیش از %17/5 از سطح این منطقه، دارای استعداد متوسط تا بسیار بالای خطر ریزش و %12 برای خطر لغزش میباشد .

پهنه بندی، زمین لغزش، ریزش، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)