میرزاحسن رضایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معدن دانشکده فنی دانشگاه تهران
امیرهوشنگ رجایی - دانشجوی دکتری ژئوفیزیک پژوهشکده بین المللی زلزله شناسی تهران

روشهای ژئوتوموگرافی در زمره جدیدترین روشهای ژئوفیزیکی به شمار می روند که به لحاظ قابلیت های زیاد گسترش روز افزون دارند از میان این روشها توموگرافی لرزه ای یک روش با دقت و قدرت تفکیک بالا نسبت به سایر روشهای لرزه ای سطحی کارایی خوبی در به تصویر کشیدن افقهای زیرسطحی دارد. با توجه به تاثیرات مختلف پارامترهای ژئومکانیکی زمین بر روی انتشار امواج بیشترین استفاده توموگرافی لرزه ای در مطالعات ساختگاه سازه های بزرگ از جمله سدها می باشد. در این مقاله ابتدا کاربرد این روش در مطالعات تزریق توده سنگها در ساختگاه سد کوثر مورد بررسی قرر می گیرد. بدین ترتیب که با به تصویر کشیدن مقاطعی از زمین در محل مورد نظر قبل و بعد از عملیات تزریق می توان تاثیرات تزریق بر بهسازی بخش مذکور را بررسی نمود. پس از آن استفاده از توموگرافی لرزه ای موج S در کنار موج P که برای اولین بار در ایران در ساحل چپ ساختگاه سد خراسان سه صورت گرفته است معرفی می گردد.