هایده هاشمی زاده - دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی - دانشکده پرستاری و مامایی
منصوره هویت طلب - دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی - دانشکده پرستاری و مامایی

بیشتر مرگ و میرها، جراحات و آسیب های ناشی از بلایا در فقیرترین کشورهای جهان روی می دهد . محاسبه بار آسیب هـای غیرکشنده ناشی از بلایا اغلب دشوار است که بخشی از آن به دلیل فقدان تعریف مناسب برای این گونه آسـیب هـا مـی باشـد بیشترین مرگ و میر ناشی از زلزله در قرن اخیر در کشورهای در حال توسعه روی داده است . دو زمین لرزه با بیـشترین تعـداد مرگ در طی 50 سال اخیر، یکی زلزله تانگشان چین در سال 1976 با 242/469 کشته و دیگری در پرو با 66794 کشته روی داده است و شاید بتوان تعداد کشتگان ناشی از ز لزله ب קְم در نیمه دوم سال 1382 را در ردیف سو م، قرار دهیم . شایان ذکر است که تقریباً نیمی از مرگ های ناشی از زلزله در جهان در چین و تقریبا %80 از مرگ ها در چین، ژاپن، ایران، پرو، ترکیه، شوروی سابق، شیلی و پاکستان روی داده است . سیل نسبت به سایر انواع بلایای طبیعی باعث بیشترین خسارت می شود وحـدود %40 از کل آسیب های ناشی از بلایا را سیل ایجاد می کند . رود زرد یا Hwang Ho سیل خیزترین رود جهان است . در آمریکا طـی 20 سال 90 ـ 1970 ، 150, 000 مرگ، 500 , 000 زخمی و میلیاردها دلار خسارت از بلایای طبیعی روی داده است . مرکز آمـ ادگی بلایـا در آسـیاCenter Asian Disaster Preparedness )اطلاعات بلایا در آسیا را بین سال های 1964ـ1986 خلاصـه کـرده و متـذکر شده است که در این دوران، بیشترین مرگ ها ناشی از زلزله و طوفان ها بوده است . در آفریقا، بلایای مزمن نظیر خشکـسالی و قحطی بیش از بلایای حا د مثل زلزله و طوفان آسیب زایی دارند . از بلایای انسان ساخت و مصنوعی می توان به فاجعـه انفجـار کارخانه تولید حشره کش در بوپال هند با 4000 نفر کشته و حداقل 50000 مجروح، انفجار گاز در مکزیـک بـا 400 کـشته و 5000 مجروح و فاجعه اتمی چرنوبیل در شوروی سابق اشاره نمود . با اینکـه اعـداد و ارقـام زیـادی از بلایـا موجـود اسـت امـا مطالعات اپیدمیولوژیک معدودی برای شناخت عوامل خطر انجام شده است .