امیر فرزانه - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک ساخت و تولید
محسن حامدی - دانشیار دانشکده فنی- دانشگاه تهران

ساخت مدل مومی نقطه شروع فرآیند ریخته گری دقیق محسوب شده و دقت ابعادی مدل مومی تأثیر بسزایی روی کیفیت محصول نهایی دارد. از میان عوامل تأثیرگذار بر دقت ابعادی مدل مومی با استفاده از تجربیات و تحقیقات گذشته مشخص شده است که چهار پارامتر دمای تزریق، فشار تزریق، زمان مکث فشار و زمان خنک کاری مدل درقالب جزء عوامل اصلی تأثیرگذار بر انحرافات ابعادی مدل های مومی به شمار می روند. در مقاله حاضر هدف بررسی و تعیین مهمترین عوامل تأثیرگذار و میزان تأثیر هر کدام بر انحرافات ابعادی مدلهای مومی و اثبات آماری مشاهدات تجربی گذشته می باشد. به همین منظور دو انحراف اصلی در یک نمونه H شکل که عبارتنداز: تابیدگی (warpage) و مکش انقباضی (sinkmark) مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از تکنیک های طراحی آزمایشها (DOE) و طرح عاملی 2K تعداد سی و دو آزمایش طراحی و اجرا گردید. به کمک نمودار پارتو اثرات و نمودار احتمال نرمال و تحلیل واریانس تأثیر هر یک از عوامل اصلی و تقابلی شناسایی شده و معادله رگرسیون بین عوامل تأثیرگذار و دو انحراف ابعادی مورد نظر مشخص گردید. در نهایت این چهار پارامتر به عنوان مهمترین عوامل تأثیرگذار بر دو انحراف ابعادی مورد بررسی شناسایی شده و مشخص گردید مدلهای رگرسیونی ساخته شده با دقت بالایی قابلیّت تخمین ارتباط بین این چهار عامل اصلی و دو پارامتر خروجی را داشته و مشاهدات تجربی گذشته نیز به صورت آماری و ریاضی اثبات گردید.

ریخته گری دقیق - مدل مومی - انحرافات ابعادی - طراحی آزمایش ها - تحلیل واریانس