فاطمه روحانی - دانش آموخته بیولوژیکی دریا
پریتا کوچنین - رئیس دانشکده بهداشت
احمد سواری - رئیس دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

در این بررسی پنج ایستگاه در عمق یک متری دریا و نواحی بین جزر و مدی منطقه بهرگان انتخاب شد. نمونه برداری طی ماههای خرداد، مهر و بهمن سال 1381 از رسوبات سطحی و نرمتنان و گرب، درج و برداشت دستی صورت پذیرفته. هر نمونه سه تکرار داشت. مجموعه هیدروکربنهای نفتی (PHC's) موجود در رسوبات گزارش شده است. آنالیز هیدروکربنهای نفتی (PHC's) مطابق روشهای استاندارد توسط دستگاه اسپتروسکوپ زیر قرمز FT-IR فیلیپز مدل FT PH 32Bساخت هلند و انگیلیس با حد تشخیص 0/5 انجام شد. کمترین و بیشترین مقدار (PHC's) به ترتیب 17/89 و 506/66 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک رسوب بوده است از نمونه برداری نرمتنان منطقه، تنها 2 گونه دو کفه ای زنده متعلق به خانواده Vneridae به نام Vneridae cor و Amiantis umbonella به دست آمد ولی از سایر انواع نرمتنان هیچ نمونه ای حاصل نشد. شاخصهای تنوع زیستی برای این دو گونه طبق برنامه Basic statisticمحاسبه گردید که نمایانگر کاهش شدید تراکم و تنوع زیستی نرمتنان منطقه می باشد. کلیه فاکتورهای محیطی تعیین شد. آنالیز دانه بندی رسوبات و نیز مقدار کل مواد آلی (TOM) موجود در آن مشخص شد. ارتباط موجود بین (PHC's) و (TOM) و دانه بندی رسوبات و همچنین ارتباط هر یک از فاکتورهای محیطی با (PHC's) و (TOM) و دانه بندی رسوبات تعیین شد. مطابق نتایج به دست آمده بستر منطقه از نوع گلی-رسی و حاوی مقادیر قابل توجهی هیدروکربنهای نفتی و موادآلی می باشد. ارتباط آماری معنی داری بین (PHC's) و (TOM) به چشم می خورد. وضعیت هیدروکربنهای نفتی منطقه نامناسب بوده و کاهش چشمگیر تراکم و تنوع زیستی نرمتنان از اثرات فاجعه آمیز آن می باشد.

هیدروکربنها نفتی (PHC's) ، نرمتنان ، مقدار کل مواد آلی (TOM) ، شاخص های تنوع زیستی ، آلودگی دریا ، رسوبات بهرگان