مژگان روشن طبری - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر
محمد تقی رستمیان

این بررسی در 28 ایستگاه در حوضه جنوبی دریای خزر در زمستان 1382 انجام شد که از 4 ایستگاه نمونه برداری انجام نشد (مجموعا 32 ایستگاه) و 11 گونه تحت عنوان Acartia clausi، A. tonsa،sp Harpcticodia ، Cirripedia Podon polyphemoides، Brachionus، Asplanchna sp، Tintiopsis sp، Foraminiphera sp، calyciflorus, Ostracoda و Lamelibrenchiata مشاهده شده اند. نمونه برداری در اعماق 5، 10، 50، 20و 100 متری از مرز غربی تا مرز شرقی دریای خزر انجام شد. بیشتر فراوانی زئوپلانکتون در اعماق 5و10 متری به ترتیب 5983 و 6810 نمونه در متر مکعب و زیتوده 264/22 و 247/22 میلی گر در متر مکعب بوده است. فراوانی موجودات در عمق 10 متر حدود 3 برابر عمق 20 و 50 متر بوده است. در اعماق 5و10 متر جمعیت نوزاد Acartia به ترتیب 6/1 و 3/2 برابر Acartia بوده ولی در عمق 20 و 50 متر Aartia در مراحل کوپه پودید وبالغ بیشتر از مراحل نوزادی بوده است. در بررسی مناطق مختلف حوضه جنوبی دریای خزر نشان می دهد که جمعیت Acartia تاثیر زیادی روی فراوانی زئوپلانکتون داشته است به طوری که در غرب 97 درصد، در نواحی مرکزی 99 درصد و در شرق 99 درصد جمعیت زئوپلانکتون دریای خزر فقط به گونه Acartia وابسته شده بود. در سال های 1374 و 1375 به ترتیب 24 و 23 گونه زئوپلانکتون شناسایی شد که بیش ترین تنوع در گروه Cladocera و Copepoda بوده است. 29 گونه در سال 1379 مشاهده شد که راسته Cladocera از تنوع بیش تری نسبت به سال های قبل برخوردار بود و حدود نیمی از گونه های زئوپلانکتون را تشکیل می داد. درسال 1382 تنوع موجودات به نصف کاهش داشت و 10 گونه شناسایی شد. در بررسی زی توده موجودات روند کاهشی از سال 74 تا 82 نیز مشاهده شده ات که در سال 82 زی توده موجودات 7 برابر کم تر از سال 1379 بوده است.

دریای خزر ، زئوپلانکتون ، عمق ، Rotatoria , Protozoa , Acartia , Copepoda ، تنوع