رضا صفری - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر - ساری

بررسی کمی و کیفی آب مورد استفاده در مزارع پرورش ماهیان سرد آبی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده زیرا آب آلوده سبب انتقال میکروبهای مختلف بیماریزا و زئونوز شده و علاوه بر بروز بیماریهای مختلف و کاهش کیفیت آب، کیفیت گوشت این گونه ازماهیان را کاهش می دهد. استقرار مزارع پرورشی ماهیان سرد آبی هراز در مجاورت رستورانهای مختلف بوده و فاضلاب رستورانهای مربوطه مستقیما وارد رودخانه شده و به نوعی اکوسیستم را تحت تاثیر قرار می دهد. دراین تحقیق کیفیت آب رودخانه هراز از نظر باکتریهای هتروتروف و اثر خود پالایی این رودخانه بر پراکنش باکتریهای مذکور مورد ارزیابی قرار گرفته است.در مجموع 11 ایستگاه شامل آب ورودی و خروجی مزارع، مسافتهای متفاوت از آخرین مزرعه (به منظور بررسی خودپالایی) و نمونه شاهد از بالا دست مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه های اخذ شده در زنجیره سرد به آزمایشگاه منتقل و در محیط نوترینت آگار کشت داده شده و پس از گرمخانه گذاری، تعداد باکتریهای هتروتروف در هر میلی لیتر مشخص گردید. نتایج آزمایشات نشان داد که پراکنش باکتریهای جدا شده در ایستگاه های مختلف از 3 لوگ تا 6 لوگ در هر میلی لیتر متغیر بوده بطوریکه حداکثر این مقادیر درماه مرداد مشاهده گردید. نتایج آزمایش توتال کانت، حاکی از خودپالایی نسبتا پایین این رودخانه در ایستگاه های نمونه برداری شده بود اتمام نتایج ارائه نشده است. آلودگی مشاهده شده، ناشی از ورود فاضلاب رستورانهای مجاور، تخلیه فاضلابهای شهری و خانگی و همچنین سیلابهای مختلف در بالادست رودخانه می باشد. موارد ذکر شده جزء عوامل اصلی انتقال باکتری های بیماریزا و بالقوه بیماریزا بوده که بعضی از آنها جزء میکروبهای زئونوز می باشند. با توجه به نتایج به دست آمده، ایجاد و توسعه اماکن تفریحی شهری و روستایی در مجاورت رودخانه، بایستی با ملاحظات زیست محیطی صورت پذیرد زیرا توسعه بی رویه آن باعث به مخاطره انداختن سلامت و بهداشت این گونه از ماهیان می شود. از طرف دیگر به علت استقرار مزارع در نزدیکی یکدیگر، اتمال خودپالایی رودخانه کاهش یافته و بار زیاد مواد آلی موجود در پساب خروجی یک مزرعه، بدون آنکه تحت تاثیر تجزیه میکروبی قرار گیرد وارد مزرعه دیگر می گردد.

رودخانه هراز ، باکتریهای هتروتروف ، خودپالایی