CIVILICA We Respect the Science
(ناشر تخصصی کنفرانسهای کشور / شماره مجوز انتشارات از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: ۸۹۷۱)

بررسی میزان هیدروکربورهای نفتی در آب و رسوبات بستر ناحیه شمال خلیج فارس و تعیین ضریب همبستگی بین آنها

عنوان مقاله: بررسی میزان هیدروکربورهای نفتی در آب و رسوبات بستر ناحیه شمال خلیج فارس و تعیین ضریب همبستگی بین آنها
شناسه ملی مقاله: ICOPMAS03_104
منتشر شده در سومین همایش بین المللی سواحل، بنادر و سازه های دریایی در سال 1377
مشخصات نویسندگان مقاله:

محمد شریف فاضلی - دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
عباس اسماعیلی - دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
فریده خسروان - دانشکده علوم و مهندسی صنایع غذایی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
همیرا آگاه

خلاصه مقاله:
از آنجا که خلیج فارس یکی از منابع مهم اقتصادی کشورمان و همچنین از منابع مهم نفتی جهان بوده و روند توسعه و فعالیتهای انسانی در منطقه، منجر به آلودگیهای مختلف مخصوصا آلودگیهای نفتی در این اکوسیستم ابی کم نظیر گشته است، ضروریست تا با شناخت منابع آلاینده نفتی و تعیین میزان آنها، جهت جلوگیری از ورود الاینده های فوق الذکر و حفاظت از این اکوسیستم پر گهر چاره اندیشی و اقدام نمود. در این بخش از تحقیقات به بررسی میزان هیدروکربورهای نفتی در ابهای سطحی و رسوبات بستر سرتاسر ناحیه شمالی خلیج فارس و تعیین ضریب همبستگی بین آب و رسوبات و تاثیرگذاری آنها بر یکدیگر پرداخته است. جهت نیل به اهداف فوق، نمونه برداری از 27 ایستگاه در 9 ترانسکت مختلف از شرق به غرب (A,B,C,D,E,F,G,H,I) و هر یک از سه عمق متفاوت (10، 30 و 50 متری عمود بر ساحل) صورت گرفته است. آماده سازی و انالیز نمونه ها جهت استخراج هیدروکربورهای نفتی از روش موپام (MOOPAM) توسط دستگاه سوکسله و حلالهای هگزان و دی کلرومتان و با استفاده از دستگاه U.V.F انجام پذیرفته است. ضریب همبستگی بین آب و رسوبات به روش اماری EXPLOR انجام و آنالیز خوشه ای جهت تعیین و تشخیص همبستگی و تاثیرگذاری بین آب و رسوبات محاسبه و رسم گردیده است. نتایج حاصل از این تحقیق نسبت به ترانسکت (A,B,C,D,E,F,G,H,I از شمال شرقی به شمال غربی) و نسبت به عمق (10، 3 و 50 متری عمود بر ساحل) تقسیم بندی و جداگانه تجزیه و تحلیل گردیده است. همچنین به علت وسعت زیاد مناطق شمالی خلیج فارس، آن را به سه بخش شرقی، میانی و غربی نیز تقسیم بندی وهر یک از مناطق بطور جداگانه بررسی و تجزیه و تحلیل گردیده اند. نتایج کلی این تحقیقات مبین آن است که بیشترین میزان هیدروکربورهای نفتی در آبهای سطحی خلیج فارس نسبت به عمق در اعماق 30 متری و نسبت به ترانسکت به ترتیب اولویت در ترانسکت های I , H, G و نسبت به منطقه در بخش شمال غربی خلیج فارس تجمع نموده اند. کمترین میزان هیدروکربورهای نفتی در آبهای سطحی خلیج فارس در اعماق 10 و بعضا 50 متری و در بخش میانی آن نسبت به دو بخش شرقی و غربی می باشد. در رسوبات بستر شمال خلیج فارس، بیشترین میزان هیدروکربورهای نفتی در اعماق 50 متری و در بخش شمال غربی مشاهده گردیده است. دلیل ازدیاد هیدروکربورهای نفتی در آبهای عمق 30 متری، می تواند وجود ذخایر و منابع نفتی در این منطقه و نزدیک بودن آنها به خطوط کشتیرانی باشد و کمترین آنها در ابهای عمق 10 متری را می توان وجود امواج وجریانهای ساحلی و نهایتا جذب و تجمع آنها به ساحل یا دفع و دور نمودن آنها از این عمق دانست. ازدیادهیدروکربورهای نفتی در رسوبات بستر اعماق 50 متری را می توان به دلیل وجود هیدروکربورهای نفتی در آب و جذب و چسبندگی آنها به ذرات معلق موجود در منطقه و نهایتا سنگین و ته نشین شدن آنها در فاصله ای دورتر یعنی در اعماق 50 متری دانست، از طرفی این اعماق نزدیکترین محل به مسیر ترددنفتکشها و ایجاد حوادث دریایی است. دلیل ازدیاد هیدروکربورهای نفتی در آب و رسوبات بخش شمال غربی خلیج فارس، می تواند وجود جریانهای دائمی غالب شرقی به غربی، وجود ذخایر و منابع نفتی بیشتر در آن محدوده و همچنین برخورد جریانهای شدید رودخانه کارون به جریان های دائنی خلیج فارس و جلوگیری از پیشروی و حرکت بالقوه آلاینده ها به سمت جنوب و نهایتا ته نشینی آنها درمنطقه شمال غربی خلیج فارس باشد. نتایج حاصل از انالیز خوشه ای بیانگر آنست که آلودگی موجود در آب و رسوبات عمق 10 متری از ضریب تشابه بالایی برخوردار بوده و از منشا روند تغییرات یکسانی برخوردارند. همچنین ضریب همبستگی بین آلودگی موجود در ابهای اعماق 30 و 50 متری از تشابه بالایی برخوردار بوده است که این مجموعه دارای همبستگی مناسبی با رسوبات عمق 50 متری از تشابه بالایی برخوردار بوده است که این مجموعه دارای همبستگی مناسبی با رسوبات عمق 50 متری می باشند که کلا تبادل و همبستگی هیدروکربورهای نفتی بین آب و رسوبات را نشان داده و احتمال ورود هیدروکربورهای نفتی از مناطق ساحلی و تجمع آنها در اعماق 10 متری رسوبات بستر و 10 و 30 متری آبهای سطحی را زیادتر می کند. بطور کلی می تواند چنین نتیجه گرفت که هیدروکربورهای نفتی در آب و رسوبات بستر بخش شمال غربی خلیج فارس حداکثر میزان را دارا بوده و آلودگی نفتی شدید، بخش شرقی آن ازآلودگی متوسط و بخش میانی آن از آلودگی کمتری برخوردار است.

صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/33465/