توحید اخلاقی - استادیارگروه مهندسی عمران دانشکده فنی دانشگاه ارومیه
علی اکبر نبی زاده اصل - کارشناس ارشد مهندسی ژئوتکنیک

شناسایی پروفیل بستر دریا به دلیل اجرای پروژه های مهم و استراتژیک نظیر سکوهای نفتی، پل ها، اسکله ها و خطوط لوله انتقال نفت بسیار حائز اهمیت است. آزمایش آنالیز طیفی امواج سطحی یک تکنیک غیر مخرب صحرایی جهت تعیین پروفیل سختی خاک در محل می باشد. سرعت و دقت بالای آزمایش و همچنین هزینه کم انجام آن باعث شده تا این روش به عنوان یکی از کارآمدترین تکنیک های لرزه ای در شناسایی های ژئو تکنیکی معرفی گردد. روش آزمایش به این ترتیب است که به وسیله یک منبع تولید امواج لرزه ای در یک نقطه از سطح زمین انرژی لرزه ای تولید شده و این انرژی در نقاط دیگری در سطح زمین به وسیله گیرنده های حساس به حرکات قائم ثبت می شود. با استفاده از تبدیل فوریه سریع FFT رکوردهای فوق از حوزه زمانی به حوزه فرآانسی تبدیل و در نتیجه اختلاف فاز میان گیرنده ها محاسبه می شود با استفاده از اختلاف فاز حاصل، سرعت فاز محاسبه شده و به کمک داده های فوق منحنی پراکندگی تجربی ترسیم می شود. در مرحله بعد با در نظر گرفتن یک پروفیل فرضی برای محل مورد مطالعه و با استفاده از روابط مربوط به تئوری انتشار امواج الاستیک در محیط های لایه ای، منحنی پراکندگی تئوریکی سیستم مفروض رسم می گردد. دو منحنی پراکندگی تجربی و تئوریکی با هم مورد مقایسه قرار گرفته و در صورت هم خوانی نداشتن دو منحنی، در مشخصات پروفیل فرضی تغییراتی داده شده و مجدداً منحنی پراکندگی سیستم جدید رسم می شود این عمل تا همخوانی کافی بین دو منحنی ادامه می یابد. عملیات فوق عملیات مدل آردن رو به جلو نامیده می شود. در این کار تحقیقی یک برنامه کامپیوتری تحت عنوان TDUW جهت رسم منحنی پراکندگی سیستم های لایه ای در محیط های آبدار طراحی و تدوین گردیده و با استفاده از برنامه فوق اثرات ناشی از پارامترهای موثر بر سرعت موج اسکولت بررسی شده است. از آنجا که سرعت موج برشی در مصالح خاکی در بازه 50m/s (برای رسوبات خیلی نرم) الی 500m/s (برای سنگ های سخت) قرار می گیرد لذا در این مطالعه تحقیقی به بررسی پارامترهای موثر بر سرعت موج اسکولت در دو نیمه فضای الاستیک، هموژن و ایزوتروپ با سرعت های موج برشی 50m/s و 500m/s پرداخته شده است.همچنین اثرات پارامتر های فوق بر روی یک سیتم چهار لایه ای واقع در زیر آب نیز بررسی گردیده است.