علی محمدی - سازمان زمین شناسی کشور، مدیریت زمین شناسی دریایی
کرامت نژادافضلی
شیده شیدنیا

کانالهای جزر و مدی یا خورها در نتیجه پیشروی آب دریا در مسیر رودخانه های منتهی به دریاها تشکیل می گردند. خورها در سواحلی که شرایط هیدرودینامیک حوضه (جزرو مد متوسط تا قوی، سواحل با شیب نسبتاً ملایم و نیز رودخانه های فصلی که در فصول کمی از سال دارای ورودی آب و رسوب هستند) اجازه تشکیل دلتا را نمی دهد ایجاد می گردند. خلیج پزم با مختصات جغرافیایی ´ 12،º60 تا´ 19،º60 عرض شمالی ´ 18،º25 تا ´ 23،º25 طول شرقی، در غرب چابهار و در سواحل بلوچستان قرار گرفته است. خلیج پزم دارای دو رودخانه بزرگ به نام های گیتو و پزم است که در محل ورود این رودخانه ها به خلیج پزم خور تشکیل شده است که دریا از طریق این خورها منطقه سوپراتایدال پشت خط ساحلی را در مواقع طوفانی تغذیه می کند. در این مطالعه تغییرات خطوط ساحلی شمال خلیج پزم بر اساس تصاویر ماهواره لندست TM (سالهای 1988،1998،1999،2005) با قدرت تفکیک بالا مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر مطالعات دفتری، عملیات صحرایی و نمونه برداری به تعداد 72 نمونه از رسوبات کف بستر توسط گرب هیدروبیوس و 5 نمونه از رسوبات نوار ساحلی جهت انجام آنالیزهای دانه بندی صورت گرفته و نتایج حاصله با داده های ماهواره ای تلفیق داده شده است. مهاجرت و جابجایی جانبی کانال این خورها در نتیجه پدیده قطع شدگی کانال اصلی رودخانه در مواقع طغیان، بالا آمدن سواحل مکران در نتیجه تکتونیک (سالانه 1 الی 2 سانتی متر) و نیز تغییرات سطح آب دریا، منجر به تغییراتی شدید درخطوط ساحلی همراه با جریانهای دریایی و امواج می گردد. نظر به اهمیت خورها و تغییرات شدید آنها در فواصل زمانی کوتاه و همچنین اهمیت استراتژیک سواحل چابهار، این تحقیق به این موضوع مهم پرداخته است.

خلیج پزم، خطوط ساحلی، رودخانه آناستوموسینگ، تصاویر ماهواره ای، رسوب شناسی