سیدمجید نبوی نژاد - کارشناس ارشد دپارتمان مدیریت دانش - قرارگاه سازندگی نوح(ع)
علی مریدی - دانشجوی دکترای مهندسی عمران - دانشگاه صنعتی امیرکبیر ، کارشناس ارشد دپ
سیروس ضیایی - کارشناس ارشد مدیریت دریایی - قرارگاه سازندگی نوح(ع)

اسکله‌ها که از آنها به عنوان سازه‌های پهلوگیر نیز یاد می‌شود عمدتاً برای بارگیری و تخلیه کالا و یا پایانه‌ای برای جابجایی مسافر قابل استفاده‌اند. صرف‌نظر از انواع مختلف، اسکله‌ها سه نقش اساسی دارند که عبارتند از: تأمین پهلوگیری و تکیه‌گاه مناسب برای کشتی‌ها(شناورها)، تأمین رابطه بین کشتی و خشکی (پل دسترسی) و نقش دیوار نگهبان برای مصالح پرکننده پشت اسکله‌. اسکله‌ها دارای سه سیستم کلی هستند که عبارتند از: شمع و عرشه، دیواره‌ای و وزنی.اسکله‌های شمع و عرشه در جاهایی که زمین سست بوده و لایه‌های خاک مناسب در اعماق نسبتاً زیادی از بستر دریا قرار گرفته باشند اجراء می‌شوند. صرفنظر از نوع سازه عرشه اسکله، شمعهای آن به انواع مختلف فلزی، بتنی پیش‌ساخته، بتنی‌درجا و غیره اجراء می‌شوند. علیرغم سهولت اجرای اسکله‌های شمع و عرشه فلزی, به علت مقاومت کم فولاد در برابر خوردگی, این اسکله‌ها به سیستم نگهداری ویژه‌ای نیاز دارند.اسکله‌های وزنی با استفاده از وزن خود در برابر سربارهای ثقلی و بارهای جانبی مقاومت می‌کنند. اسکله‌های وزنی عمدتاً در محیط‌های آبی آرام و جاهایی که بستر دریا از استحکام کافی برخوردار باشد و در مقابل وزن اسکله و سایر بارها نشستی نداشته باشد، ساخته می‌شوند. رایج‌ترین نوع اسکله‌های وزنی اسکله‌های بلوکی بتنی هستند. برای احداث اسکله‌های بلوکی بتنی، بایستی پی مناسبی جهت استقرار قطعات بلوکی ایجاد شود تا نیرو‌های وارد از طرف بلوکها و سایر بارهای وارده را به طور یکنواخت و به نحوه مناسب به بستر انتقال دهد. لازم به ذکر است که ابعاد بزرگ و وزن زیاد بلوکهای بتنی استفاده از دستگاه‌‌ها و تجهیزات خاص و با ظرفیت‌های بالا جهت بارگیری، حمل و استقرار آنها را می‌طلبد. در این مقاله به بررسی تکنولوژی ساخت و ارزیابی اقتصادی اسکله‌های شمع‌و‌عرشه‌فلزی و وزنی بلوکی پرداخته می‌شود که در آن اسکله‌های بندر پتروشیمی‌پارس واقع در منطقه پارس جنوبی به عنوان مطالعه موردی بررسی می‌شوند.

اسکله‌, شمع و عرشه، بلوکهای پیش ساخته بتنی,اقتصادی,اجرایی