بهمن پناهی - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات پسته کشور، رفسنجان
محمد مرادی قهدریجانی - مربی پژوهش موسسه تحقیقات پسته کشور، رفسنجان
علیرضا طلائی - استاد دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج

آلودگی میوه پسته به آفلاتوکسین از جمله مسائلی است که مشکلات زیادی در تولید، مصرف و صادرات پسته بوجود آورده است. با توجه به اهمیت موضوع، تراکم جمعیت قارچ های گروه Aspergillus niger , Aspergillus flavus در ترمینالهای فرآوری و پسته های فراوری شده در آها (17 ترمینال فرآوری پسته) طی 2 سال مورد بررسی قرار گرفت. بررسی تراکم اسپور در فضای ترمینال های مختلف در حین فرآوری میوه پسته نشان داد که تراکم اسپور در مرحله پوست گیری و شستشو نسبت به سایر مراحل دیگر بیشتر می باشد. درصد جداسازی گونه های مختلف قارچ آسپرژیلوس درنمونه های مورد بررسی برای باقیمانده های حاصل از فرآوری 81 درصد بود. بررسی ها مشخص نمود پسته خروجی ازترمیناب های سنتی دارای سطح بیشتری از آلوگی نسبت به ترمینال های نیمه مکانیزه می باشد. مقایسه سیستم های مختلف شستشو نشان داد که استفاده از سیستم دوش آب نسبت به حوضچه های با آب ثابت و یا در جریان برای کاهش آلودگی کارایی بیشتری دارد. نتایج بررسی پسته های فراوری شده از نظر آلودگی به قارچ های گروه A.niger , A.flavus نشان داد که بین رنگ گیری پوست استخوانی و آلودگی آنها به قارچ ها و آفلاتوکسین رابطه مستقیمی وجود دارد و می توانند به عنوان معیار جهت جداسازی پسته های آلوده به قارچ و آفلاتوکسین مورد استفاده قرار گیرند. نتایج حاصل از بررسی آلودگی پسته های ریز به قارچ های گروه A.niger , A.flavus و آفلاتوکسین نشان داد که پسته های ریز نیز از نظر آلودگی دو نوع می باشد نوع اول که آلودگی در آنها بالا می باشد و احتمالا با پسته های زودخندان که در باغ تشکیل می شود، ارتباط دارند و در نوع دوم پسته هایی که از نظر ژنتیکی ریز می باشد و آلودگی ندارند و عاری از هر گونه لکه می باشند.