سیدهاشم هدایتی - مدرس و مشاور مدیریت استراتژیک

نگرش استراتژیک در یک دهه اخیر از جایگاه ویژه ای در عرصه مدیریت برخوردار شده است. رویکرد استراتژی موجب شد مقوله محیط بسیار پر رنگ در عرصه مدیریت حضور پیدا کند. از یک قرن پیش مدل های متعدد و متنوعی از سوی اندیشمندان و پژوهشگران ارایه شده و به تدریج ضمن تکمیل این مدل ها متغیرهای بیشتری در فرایند تدوین استراتژی مورد توجه قرار گرفته است که فرهنگ از آن جمله است. فرهنگ گرچه از آغاز به عنوان یکی از عوامل مهم، مد نظر استراتژیک ها قرار گرفته است اما در سالیان اخیر به عنوان یک رویکرد در فرایند مدیریت استراتژیک جای گرفته است. از این منظر رویکردهای تدوین استراتژی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: 1) رویکردهای عقلایی 2) رویکردهای شهودی. اینکه کدام رویکرد در جامعه و سازمان از کارایی و اثر بخشی بیشتری برخوردار است بستگی به فرهنگ حاکم بر آن جامعه و سازمان دارد. در این مقاله، به استناد به داده های پژوهش ، نقش فرهنگ در انتخاب مدل استراتژی برای جامع مختلف ، مورد کنکاش قرار گرفته است. دستیابی به رویکرد مناسب تدوین استراتژی مبتنی بر فرهنگ سازمان ها در ایران از جمله اهداف این پژوهش بودند. بر این اساس تلاش شد با تنظیم پرسشنامه ، اطلاعات مورد نیاز از سازمان های مورد مطالعه (صنایع و معادن ، فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری ها و شورای اسلامی مراکز 30 استان کشور) جمع آوری و با دسته بندی و تحلیل داده ها، نتایج حاصله بررسی و ضریب همبستگی و معنادار بودن رابطه بین فرهنگ و مدل های تدوین استراتژی بدست آید. برای سازماندهی اطلاعات مورد نظر، مدل مفهومی ساخته شد که ارتباط بین متغیرهای پژوهش شامل (فرهنگ و مولفه های آن بر اساس مدل هافستد) و (مدل های استراتژی بر اساس مدل شنایدر و بارسو) را معین می کرد. بررسی نسبتا جامعی نیز از ادبیات و تاریخچه مدل های رایج در حوزه فرهنگ سازمانی، مدل های استراتژی و پژوهش های مرتبط در کشور به عمل آمد.پس از استخراج داده ها ، دسته بندی و تجزیه و تحلیل آنها، جمع بندی لازم به عمل آمده و نتیجه گیری و پیشنهادهای مورد نظر ارایه شده است. نهایتا وجود رابطه معنادار بین فرهنگ سازمانی و مدل های تدوین استراتژی مورد تایید قرار گرفت.

مدیریت ، استراتژی ، فرهنگ ، ایران