ماندانا چاآخوری - سازمان آب و برق خوزستان، معاونت بهره برداری از شبکه های آبیاری و زهکشی
ایمان زرین آبادی - سازمان آب و برق خوزستان، معاونت بهره برداری از شبکه های آبیاری و زهکشی
سپیده مادح خاکسار - سازمان آب و برق خوزستان، معاونت بهره برداری از شبکه های آبیاری و زهکشی

بررسی سطوح اراضی کشاورزی آبی و دیم نشان می دهد که تولید اکثر محصولات زراعی و باغی در کشور با توجه به شرایط آب و هوایی خاص آن، بصورت فاریاب صورت می گیرد . هدف اساسی شبکه های آبیاری، تامین آب کشاورزی می باشد، لذا بررسی عملکرد مصارف آب این شبکه ه ا و چگونگی تخصیص آنها با توجه به راندمان ش بکه و الگوی کشت اتفاق افتاده در آن اهمیت خاص خود را پیدا می کند، از طرفی حاکم بودن وضعیت اقلیمی خشک و نیمه خشک در اکثر دشتهای کشاورزی کشور و کمبود آب آبیاری، استفاده بهینه از منابع آبی را می طلبد . بدین منظور سند ملی آب که با هدف محاسبه آب مورد نیاز گیاهان، توسط وزارتخانه های جهادکشاورزی و نیرو تدوین و به تصویب هیأت محترم وزیران رسیده است به برآورد نیاز آبی گیاهان با استفاده از داده های ایستگاه های هواشناسی معرف دشت ها و با روش پنمن - مونتیت پرداخته است. از آنجا که سندملی آب به عنوان معیار اصلی جهت برآورد نیا ز آبی گیاهان معرفی شده، لذا در این مقاله براساس آن، نیاز آبی محصولات کشاورزی و تخصیص آب شبکه آبیاری ناحیه شمال مورد بررسی قرار گرفته است. در بحث تخصیص آب این شبکه علاوه بر سندملی از اطلاعات الگوی کشت و میزان مصارف حجمی آب شبکه نیز استفاده شده است . بررسی مصارف آب این شبکه از یک طرف و محاسبه تخصیص آب آن براساس سند ملی از طرف دیگر نشان می دهد که بین تخصیص ماهانه هر یک از این روش ها تفاوت بسیار فاحشی بویژه در برخی ماهها وجود دارد، که دلیل این انحرافات هم به عملکرد شبکه و هم به اشکالات وارد بر سند ملی (رعایت نکر دن تاریخ کاشت بعضی از محصولات ، عدم تاثیر آب ماخار و عدم محاسبه راندمان واقعی شبکه و عدم برآورد نیازآبی محصولات مرسوم منطقه ) برمی گردد . این مقاله که به بررسی سند ملی نیز می پردازد، نشان می دهد که سندملی آب به تنهایی نمی تواند معیار مناسبی جهت الگوی مناسب مصرف آب باشد

سندملی آب، برآورد نیاز آبی شبکه، عملکرد مصارف آب شبکه، کشاورزی عادی، شبکه آبیاری ناحیه شمال