فرانک برادران هزاوه - ارزیابی فنی سیستم های آبیاری بارانی اجرا شده در شهرستان اراک
سعید برومندنسب - عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز
مجید بهزاد - عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز
اسدالله محسنی موحد - عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان

یکی از بحران های جوی و تشدید شونده که هم اکنون جهان و مخصوصاً کشور ای ران با آن روبروست مسئله کمبود آب می باشد که در بخش کشاورزی با اجرای طرح های آبیاری تحت فشار تا حد زیادی می توان راندمان مصرف را افزایش داد و به حل این معضل کمک نمود . یکی از اجزای لاینفک هر آبیاری به منظور اصلاح سیستم و مدیریت آن ، ارزیابی می باشد . در این تحقیق ۹ سیستم آبیاری بارانی ( کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک و آبفشان غلطان ) در شهرستان اراک به عنوان نمونه انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر ضریب CU، یکنواختی توزیع DU، راندمان پتانسیل کاربرد PELQ، راندمان واقعی کاربرد آب AELQ و حداکثر اختلاف فشار Pmax در سیستم های کلاسیک ثابت به ترتیب 16/76 ، 53/64، 53/55، 48/51 و 23/45 درصد، در سیستم های آبفشان غلطان به ترتیب 86/81، 02/76، 67، 67 و 29 درصد محاسبه شدند. در سیستم های کلاسیک ثابت کلیه پارامترهای کمتر از حد انتظار بوده است و در شرایط باد آرام سیستم های آبفشان غلطان عملکرد بهتری نسبت به سیستم های کلاسیک داشته اند. به منظور تجزیه و تحلیل بهتر منحنی کفایت آبیاری ترسیم گردید.در تمامی سیستم های آبفشان غلطان با اعمال کم آبیاری راندمان واقعی کاربرد آب برابر بوده و کمتر بودن راندمان واقعی از راندمان پتانسیل در سیستم های کلاسیک نشان دهنده آبیاری بیش از نیاز در برخی موارد و افزایش تلفات نفوذ عمقی نسبت به سیستم های آبفشان غلطان بوده است. به طور کلی می توان گفت که مشکلات اصلی طرح های آبیاری بارانی عدم دقت در طراحی و اجرا که ازجمله می توان به پایین بودن یکنواختی توزیع آبپاش ها، نامناسب بودن فشار و توزیع غیر یکنواخت آن، فواصل نامناسب آبپاش ها، طول نامناسب لوله های جانبی اشاره نمود و همچنین عدم مدیریت و نگهداری صحیح از سیستم ها و بکار بردن وسایل با کیفیت نامناسب بوده است.

بارانی ، یکنواختی توزیع ، راندمان پتانسیل ، راندمان واقعی ، کلاسیک ثابت ، آبفشان غلطان