عبدالله رادسر - دانشجوی کارشناسی ارشد بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
علیرضا سپاسخواه - استاد بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

امروزه از کودهای نیتروژنه به عنوان ابزاری برای نیل به حداکثر تولید در واحد سطح استفاده میشود. منتها این کود بایستی بتواند علاوه بر افزایش تولید، کیفیت محصولات کشاورزی را ارتقا داده و ضمن آلوده نکردن محیط زیست بخصوص آبهای زیرزمینی، تجمع مواد آلاینده، نظیر نیترات، در اندا مهای مصرفی محصولات زراعی را به حداقل مقدار ممکن تنزل دهد. نیتروژن در آب بسیار محلول بوده و لذا قابلیت آبشویی و آلوده کردن محیط زیست را دارد. کاربرد ترکیبات طبیعی چون کانیهای زئولیت در اراضی شالیزار بدلیل افزایش ظرفیت نگهداری آنیون در خاک میتواند نقش موثری در کاهش شستشوی نیتروژن در این اراضی را داشته باشد. در این تحقیق تاثیر مقادیر مختلف کاربرد زئولیت سدیمی در کنترل انتقال عناصری چون NO-3 و تغییر هدایت هیدرولیکی در یک خاک لومی در شرایط اشباع و تغییر هدایت هیدرولیکی در یک خاک لومی در شرایط اشباع Miscible displacement بررسی شده است. برای بررسی نتایج غلظت یون نیترات بررسی شده است. برای بررسی نتایج غلظت یون نیترات آب در منافذ خاک بدست آمد. داد هها نشان داد که با کاربرد زئولیت تا g/kg7 سرعت حرکت آب در منافذ خاک افزایش یافته و پس از آن کاهش می یابد. مقدارحداکثر غلظت یون نیترات در تیمارهای 2، 4 و 8 گرم زئولیت درکیلوگرم خاک به ترتیب کاهش می یابد. این نتایج نشان می دهد که با افزایش مقدار زئولیت درخاک به ویژه به میزان 8 g/kg ، یون نیترات خارج شده از ستون خاک کاهش می یابد. میزان شستشوی یون نیترات برای مقادیر کاربرد صفر، 2، 4و8 گرم زئولیت درکیلوگرم خاک بترتیب برابر 90، 9/75، 0/60 و 9/48 درصد مقدار اضافه شده به سطح خاک می باشد.

زئولیت، آبشویی نیترات زئولیت، آبشویی نیتراتBreakthrough curve و Miscible displacement