مهسا نوروزیان - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد

حاشیهنشینی پدیده ای است که با اسکان غیررسمی و بدون مجوز گروه بزرگی از مردم در مکانی در کناره شهرها ایجاد می شود .حاشیهنشینی یک پدیده اجتماعی است که ریشه در ادوار گذشته دارد و این پدیده هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه وجود داشته و دارد و امروزه به صورت یک معضل شهری خود را نشان داده چرا که بین پدیده حاشیه نشینی و جرایم و مسائل اجتماعی نظیر سرقت، اعتیاد، و انحرافات اجتماعی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد به طوری که آمار جرایم بیانگر اینست که بیشترجرایم در این مناطق از شهر رخ می دهد. حاشیه نشینی که خود معلول گسترش شکاف طبقاتی، رشد بی رویه شهرنشینی و مهاجرت روستائیان به شهرهای بزرگ است ازجهات متعددی موجب شیوع بزهکاری، انحرافات اجتماعی و عوارض ناشی از آن می شود در اینمقاله سعی می شود یک نمای کلی از معضلات اجتماعی و فرهنگی پدیده حاشیهنشینی ارائه شود و همچنین به سوالاتی نظیر حاشیه - نشینی چیست؟ علل و عوامل ایجاد و گسترش آن چه می باشد؟ در این مورد دانشمندان چه نظریاتی را ارائه داده اند؟ و به وسیله چهراهکارهایی می توان از ایجاد و گسترش این پدیده جلوگیری کرد؟ پاسخ های مناسبی داده شود تا پدیده حاشیه نشینی و معضلات اجتماعی و فرهنگی آن به نحو بهتری درک شده و بر اساس اطلاعات و داده های قبلی تصمیم گیری های لازم اتخاذ گردد همچنین روش تحقیق به کار رفته در این مقاله توصیفی– تحلیلی می باشد. در پایان اینکه حاشیهنشینی یک بیماری و یک معضل اجتماعی به شمار می رود و حاکی از عدم سلامت ساختارهای اقتصادی و اجتماعی است برای مقابله با چنین پدیده زشتی و کاهش معضلات اجتماعی و فرهنگی ناشی از آن باید بلادرنگ از گسترش آن ممانعت به عمل آورد و سپس به اصلاح مناطق حاشیه نشین مبادرت نمود و با توجه به راهبردهای گوناگون، توانمندسازی و بهسازی بهترین راهبردی است که می تواند با حفظ اصل کرامت انسانی و عدالت اجتماعی به رشد توانمندیها و ارتقای سطح زندگی حاشیهنشین ها منجر گردد

حاشیه نشینی، معضلات اجتماعی و فرهنگی فقر و جرم