سعید زنگنه شهرکی - دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه
نرگس احمدی فرد - کارشناس ارشد جغرافیا برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان

منطقه 11 شهر تهران با وسعتی حدود 1200 هکتار و جمعیتی در حدود 245 هزار نفر از مناطق مهم مرکزی کلانشهر تهران به شمار می آید. این منطقه در مجاورت هسته تاریخی شهر تهران قرار گرفته و بخش هایی از آن (نواحی شرقی) جزئی از این هسته است. از این نظر منطقه به لحاظ سابقه تاریخی دارای عناصر، بناهای مسکونی و فضاهای عمومی با ارزش معماری و تاریخی خاص است . تحقیق حاضر برروی یکی از نواحی چهارگانه (ناحیه 4) منطقه 11 متمرکز و تخصصی شدن فعالیت ها و تاثیر آن بر روی روند تغییرات کالبدی و کارکردی ناحیه مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. از ویژگی های خاص این ناحیه تنوع فعالیت و کاربری ها ، بازارهای تخصصی با عملکرد فرامنطقه ای و فراشهری، واحدهای بزرگ صنعتی، کاربری ها ی ویژه و مراکز درمانی تخصصی است. بررسی ها نشان داده استکه از دهه 1340 زمینه تغییرات اجتماعی در نتیجه مهاجرت فراهم آمده و با کاهش قیمت زمین، فرسودگی بافتهای کالبدی به وجود آمده است ولی در دهه های اخیر با جذب سرمایه کشور در کلانشهر تهران منطقه 11 تهران در راستای نقش پذیری ملی نقش های جدیدی را پیدا کرده و تغییرات کالبدی و کارکردی اساسی به نفع فعالیت های تخصصی ملی و منطقه ای به ویژه در ناحیه 4 به وجود آمدهاست. پژوهش حاضر ضمن بررسی فعالیت های تخصصی و تاثیر آن بر تغییرات کالبدی و کارکردی، راهکارها یی در جهت کاهش مشکلات منطقه ای و ناحیه ای ارائه داده است

تخصصی شدن فعالیت ها؛، تغییرات کارکردی، مرکز شهر، ناحیه 4، منطقه 11 شهر تهران