حسین خزیمه نژاد - کارشناس ارشد سازمان آب و برق خوزستان، معاونت توسعه سد و نیروگاه، طرح ع
محمود شفاعی بجستان - استاد دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد محمودیان شوشتری - استادیار دانشگاه شهرکرد

بطور کلی لحظه ای را که ذرات خاک شروع به حرکت می کنند اصطلاحا آستانه حرکت می نامند. مطالعات اندکی برای تعیین شرایط آستانه حرکت رسوبات بر روی مجاری تحت فشار با مقطع دایره ای انجام شده است اما مطالعه سیستماتیکی در این زمینه برای مقاطع مربعی انجام نشده است، مقاطع سیفونهای معکوس مورد استفاده در شبکه های آبیاری و زهکشی معمولا به صورت مربع می باشند. به منظور نیل به این هدف تحقیق حاضر انجام شده است. در این تحقیق ابتدا با تجزیه و تحلیل آنالیز ابعادی شرایط آستانه حرکت در مجرای تحت فشار مربعی شکل بررسی و رابطه کلی مورد نظر به صورت پارامترهای بی بعد استخراج گردید آنگاه مدل فیزیکی احداث و ازمایشهای لازم انجام شد. در این تحقیق 5 نمونه رسوب غیر چسبنده با اندازه 2،1،0/7،0/5 و 3/2 میلی متر مورد آزمایش قرار گرفتند و نتایج بالا به صورت منحنی ارائه گردید. همچنین نتایج این تحقیق با روابط استخراج شده برای مقاطع دایره ای مقایسه شدند.

آستانه حرکت ذرات ، مدل فیزیکی ، مقاطع مربعی شکل ، دایره ای