محمود بینا - استادیار گروه آبیاری دانشگاه شهید چمران اهواز
غلامحسین بیگی پور - کارشناس ارشد تاسیسات آبیاری، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ب

سرریزهای تاج دایره ای برای اندازه گیری جریان آب و یا کنترل کردن سطح آب در سیستم های توزیع و انتقال آب بکار می روند. خصوصیات هیدرولیکی این سرریزها در 72 مدل آزمایشگاهی در آزمایشگاه هیدرولیک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز مورد بررسی و تأثیر پارامترهایی نظیر شیب های بالا دست و پایین دست، شعاع تاج سرریز و درصد استغراق بر ضریب دبی در حالت مستغرق مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این آزمایشات نشان داد که ضریب استغراق Ks در این سرریزها تنها به درصد استغراق سرریز بستگی داشته و پایین دست در این سرریزها (H2/H1) ، ضریب Ks کاهش می یابد. همچنین افزایش شیب بالا دست و پایین دست در این سرریزها ضریب استغراق را به میزان ناچیزی افزایش داده است. تغییر شعاع تاج سرریز و ارتفاع سرریز و ارتفاع سرریز نیز بر روی ضریب دبی تاثیری نداشته است. تاثیر استغراق پایین دست بر ضریب استغراق، از درصد استغراق حدود 40% شروع می گردد و عمق روی تاج نیز تا درصد استغراق 60% تنها تابع جریان بالادست بوده و پس از آن تابع درصد استغراق است.

سرریز تاج دایره ای ، ضریب آبگذری ، ضریب استغراق ، درصد استغراق