جلال بازرگان - استادیار دانشکده فنی دانشگاه زنجان
سیامک مهرانی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی دانشگاه فنی دانشگاه تهران

استفاده از سرریزهای غیر خطی در پلان، به دلیل کاهش هزینه های ساخت و سایر مزایای این نوع سرریزها مورد توجه طراحان این نوع سازه می باشد. سرریزهای غیرخطی در پلان معمولاً بصورت سرریزهای کنگره ای و نوک اردکی استفاده می شوند. یکی از انواع سرریزهای غیرخطی سرریزهایی بصورت نیم دایره در پلان است که تعیین ضریب تخلیه این نوع سرریزها در طراحی آنها لازم می باشد لذا در مقالۀ حاضربه بررسی تأثیر پارامترهای موثر بر روی ضریب تخلیه سرریزهای نیم دایره ای پرداخته شده است پارامترهای در نظر گرفته شده در این پژوهش عبارت از : قطر سرریز نیم دایره ای، ارتفاع سرریز از کف کانال در بالا دست آن، ارتفاع سرریز از کف کانال در پایین دست آن، زاویه همگرایی دیواره های هادی کانال ورودی سرریز، فاصلۀ طرفین سرریز در پلان از تکیه گاهها و ارتفاع تیغه آب بر روی سرریز می باشد. در پژوهش حاضر جهت بررسی تأثیر پارامترهای فوق الذکر دستگاه آزمایش به همراه نمونه های متعددی از سرریزهای لبه تیز به آبعاد مختلف ساخته شده و آزمایشات متعددی بر روی آنها انجام شده است که نتایج بدست آمده بصورت روآبط تجربی جهت برآورد ضریب تخلیۀ سرریزهای نیم دایره ای ارائه گردیده است.

ضریب تخلیه سرریز، سرریزهای غیرخطی، ارتفاع سرریز، سرریز لبه تیز