بهروز زارعی - استادیار دانشگاه تهران
کژال زارعی - هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

ضعف مدیریتی در سیستم توزیع محصولات کشاورزی، عدم وجود یک سیستم اطلاعاتی گسترده و یکپارچه برای این بخش از اقتصاد ایران باعث شده که جایگاه آن با وجود حمایتهای دولت در حد شایسته ای نباشد . این امر ضرورت مطالعه قابلیت بکارگیری روشهای نوین مدیریت در بخش کشاورزی را ایجاب می کند . در این مقاله از روشهای مدیریت زنجیره عرضه که در زمره روشهای نوین مدیریت می باشد برای تحلیل سیستم توزیع محصولات کشاوری استناد شده است . بدین منظور توزیع ٥ محصول مهم بصورت موردی مطالعه شده و به تحلیل ورود آنها به یکی از استانهای کشور و توزیع آن در درون استان پرداخته شده است . در این راستا، هزینه های مرتبط با هر محصول شامل حمل و نقل سنگین و سبک، انبارهای میادین بار، خرده فروشی و دستمزد کارگران جهت بارگیری و تخلیه آنها در نظر گرفته شده است . این زنجیره در یک مدل شبیه سازی کامپیوتری ارایه و تحلیل شده است . نتایج نشان می دهد که وجود نقاط واسطه ای و هزینه های اضافی مرتبط با آنها و نیز عدم وجود یک سیستم اطلاع رسانی یکپارچه افزایش هزینه ها را بدنبال دارد . برای حل این موضوع گزینه های مختلفی قابل بررسی است که در این مقاله یکی از گزینه ها که در آن نقش نهادهای واسطه کاهش یافته، به کمک شبیه سازی تحلیل شده است . در مدل پیشنهادی، خرده فروش و میدان بار مقصد ادغام و میدان بار مبدا حذف می شود،و در عوض شبکه توزیع به یک سیستم اطلاعاتی جامع مجهز می گردد . نتایج شبیه سازی نشان می دهد که مدل ارائه شده در صورت بستر سازی، سالیانه صرفه جویی قابل توجهی در هزینه های تحمیلی به مصرف کنندگان را بد بال دارد .