بهمن افشار - مدیر امور بهره برداری شبکه آبیاری دز

شبکه یکصد هزار هکتاری دز در محدوده سه شهرستان دزفول ، اندیمشک، شوش با قدمت چهل سال با تعداد 17 هزار کشاورز و فعالیت چهار کشت و صنعت دولتی هفت تپه ، کارون، شهید رجائی ، شهید بهشتی در شمال خوزستان یک قطب کشاورزی صنعتی است. اولین بخش شبکه آبیاری دز از سال 1342 مورد بهره برداری قرار گرفت ، قبل از احداث سدهای مخزنی و انحرافی و شبکه آبیاری دز، زارعین سنتی با شبکه انهار سنتی در این منطقه فعالیت داشتند. پس از احداث شبکه مدرن همزمان با تأسیس مرکز تحقی قات کشاورزی و دامپروری صفی آباد و احداث سدهای مخزنی ، تنظیمی، انحرافی تغییر و تحولی در زمینه افزایش میزان تولید محصولات زراعی و دامی ایجاد شده است . مرکز تحقیقات یاد شده با حضور کارشناسان خارجی و ایرانی مروج کاربرد روش های جدید کاشت مکانیزه و همچنین ارائه انواع بذرهای اصلاح شده و قلمه نباتات گیاهی و آموزش شیوه های کاربرد آب در مزرعه فعالیت داشته است. از جمله فعالیت های دیگر در این دوره پس از چهل سال ترویج روش ها و فنون آبیاری و آرایش تسطیح اراضی است . در طی این مقاله وضعیت قبل از احداث شبکه توصیف می شود و سپس تحولاتی را که در زمینه افزایش میزان تولید محصولات، تنوع کاشت گونه های مختلف زراعی بوجود آمده و همچنین ارزش نهادهای تولید و بالاخص نهاده آب در قبل و بعد از احداث شبکه مقایسه شده بطوری که سهم ارزش نهاده آب طبق قوانین مصوب در قیاس با هزینه های تولید مشخ ص خواهد شد، در خاتمه نیز برخی شاخص های بهره وری آب در شبکه آبیاری دز ارائه می گردد.