نادر پیرمرادیان - دانشجوی دکتری بخش آبیاری و خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
علیرضا سپاسخواه - استاد بخش آبیاری و خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
منوچهر مفتون - استاد بخش آبیاری و خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

برنج غذای اصلی تقریباً نیمی از مردم جهان می باشد . بیش از 90 درصد برنج دنیا در آسیا تولید و مصرف می شود . با توجه به محیط کشت برنج ، محدودیت منابع و همچنین اهمیت مسائل محیط زیست ، مصرف آب و کود در این محصول باید محدود گردد . این پژوهش به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن ( 32، 92 و 152 کیلوگرم در هکتار ) و تیمارهای کم آبیاری شامل آبیاری بارانی (یک برابر تبخیر - تعرق بالقوه سطوح گیاهی مرجع و یک و نیم برابر تبخیر - تعرق بالقوه سطوح گیاهی مرجع )، آبیاری غرقابی پیوسته و آبیاری غرقابی ناپیوسته (یک روز در م یان و دو روز در میان ) و برهمکنش آنها بر عملکرد و بازده مصرف آب رقم برنج محلی چمپای کامفیروزی در سال 1380 انجام گرفت . پژوهش در اراضی زیر سد درودزن (منطقه نیمه خشک ) در یک خاک لوم رسی و در طرح کرت های خرد شده با چهار تکرار (روش های آبیاری به عنوان کرت های اصل ی و مقادیر مختلف نیتروژن به عنوان کرت های فرعی ) انجام شد . نتایج پژوهش نشان داد که آبیاری غرقابی متناوب دو روز در میان با توجه به عملکرد یکسان و بازده مصرف آب بالاتر نسبت به آبیاری غرقابی پیوسته دارای اولویت می باشد . آبیاری بارانی و غرقابی متناوب در مقایسه با آبیاری غرقابی پیوسته باعث افزایش بازده مصرف آب بین 25 تا 65 درصد شد . بررسی تیمارهای مختلف نیتروژن نشان داد که کاربرد نیتروژن به میزان 152 کیلوگرم در هکتار باعث تولید حداکثر عملکرد می شود . علاوه بر آن به نظر می رسد که برای رقم برنج محلی چمپای کامفیروزی ،آبیاری بارانی با توجه به عملکرد پایین آن قابل توصیه نمی باشد ، گرچه بازده مصرف آب در این تیمار افزایش چشمگیری داشته است.