سیدحسن طباطبائی - گروه آبیاری و آبادانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران
حسین فرداد - گروه آبیاری و آبادانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران
محمدرضا نیشابوری - گروه خاکشناسی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
عبدالمجید لیاقت - گروه آبیاری و آبادانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران

نفوذ از مهمترین عوامل موثر در اجرای آبیاری سطحی بوده و مدیریت زراعی یکی از عواملی است که بر روی این پارامتر تاثیر مستقیم دارد. در نتیجه راندمان آبیاری سطحی تابعی از مدیریت مزرعه بوده و این مدیریت می تواند راندمان آبیاری را افزایش و یا کاهش دهد. در این تحقیق تاثیر دو مدیریت مختلف زراعی بر روی نفوذپذیری نهایی در یکخاک لوم – رسی در آبیاری جویچه ای ارزیابی شده است. چهار تیمار، 1- خاک بدون کاه و کلش –بدون کشت گیاه، 2- خاک بدون کاه و کلش – با کشت گیاه، 3- خاک با کاه و کلش – بدون کشت گیاه و 4- خاک با کاه و کلش – با کشت گیاه، با سه تکرار در یک طرح بلوک کاملا تصادفی اجرا گردید. میزان نفوذپذیری نهائی خاک در ابتدا وسط و انتهای دوره کشت در جویچه ها با دو روش جویچه مسدود و روش جریان ورودی – خروجی اندازه گیری گردید. بر اساس نتایج این تحقیق بین تیمارها در ابتدا و انتهای دوره تفاوت معنی داری وجود ندارد لیکن در اواسط دوره رشد این تفاوت کاملا معنی داری است. میزان نفوذ نهایی خاک در اواسط دوره رشد با احتمال 99% درحالت با کشت بیشتر از حالت بدون کشت بدست آمد. این پدیده هم در مورد خاک معمولی و هم در خاک با کاه و کلش صادق است. تنها عامل این پدیده حضور ریشه گیاه در خاک می باشد. وجود ریشه در طول دوره کشت باعث افزایش نفوذپذیری خاک گردیده است. میزان نفوذپذیری خاک در اواسط دوره رشد در سطح 99% در خاک با کاه و کلش بیشتر از خاک بدون کاه و کلش بدست آمده است. بهبود ساختمان خاک و افزایش تخلخل باعث افزایش نفوذپذیری نهائی درخاک با کاه و کلش نسبت به خاک بدون کاه و کلش است. نتایج تحقیق بیانگر تاثیر بسیار زیاد روش اندازه گیری بر روی مقدارنتایج است. لیکن این تاثیر رفتارتیمارها را تحت الشعاع قرار نمی دهد.

مدیریت زراعی ، بقایای گیاهی ، جریان ترجیحی ، نفوذپذیری نهائی خاک، تغییرات زمانی ، آبیاری جویچه ای