جمشید یاراحمدی خراجو - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجان شرقی
بهرام ثقفیان - عضو هیات علمی پژوهشکده آبخیزداری تهران

این تحقیق با هدف ارائه مدل بیلان آبی دشت های سلماس و تسوج واقع در قسمت شمالی و شمالغرب دریاچه ارومیه و با همکاری دانشگاه ITC کشور هلند باجرا در آمده است. تصاویر ماهواره ای ASTER برای دوم جولای 2001 برای تعیین نوع و مساحت محصولات کشت شده در منطقه مورد استفاده قرار گرفت. مدل CROWPWAT برای محاسبه تبخیر و تعرق و همچنین نیاز آبی گیاهان موجود در منطقه بکار گرفته شد. برای محاسبه میزان آب استحصالی از منابع آب سطح برای آبیاری از آمار دبی رودخانه ها برای مناطق اندازه گیری دبی. و از روش ضریب رواناب (Runoff Coefficient) برای مناطق فاقد آمار دبی استفاده شده است. برای تعیین مقدار آب زیر زمینی استحصالی برای آبیاری از اطلاعات پمپاژ چاههای کشاورزی برای منطقه تسوج و از روش نیاز خالص آبیاری برای منطقه سلماس که فاقد آمار پمپاژ بوده استفاده شده است. نهایتا مدل بیلان آبی برای مناطق ابیاری سلسماس و تسوج ارائه گردید و نتایج این تحقیق نشان داد که روند بیلان در هر دشت بویژه در منطقه تسوج کاملاً منفی بوده و بین پتانیل منابع آبی موجود با میزان استفاده از آن هیچ رابطه منطقی وجود ندارد.