رضا جلیل زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست و عضو باشگاه پژوهشگران جوان وا
قاسمعلی عمرانی - Ph.D و هیئت علمی دنشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
علی اصغر نجف پور - Ph.D و هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد
محمدحسین بخشی - کارشناس محیط زیست و رئیس ساماندهی منطقه ۹ شهرداری تهران

هر ساله بلایای طبیعی همانند زلزله، سیل، طوفان و آتش سوزی قسمتهای مختلفی از جهان را گرفتار میکند. چنین بلایای طبیعی علاوه بر آسیبهای مستقیم جانی و مالی، با برجای گذاشتن مقادیر بسیار زیادی از آوار در محلهای حادثه دیده باعث آلودگی محیط زیست و در برخی موارد سد شدن جریان زندگی در مکانهای حادثه دیده می شوند. خسارات چشمگیر انسانی و اجتماعی بلایا و سوانح توجه جامعه بین المللی را به خود جلب نموده بطوریکه دهه 1990 را دهه کاهش فاجعه های طبیعی نامیدند . کشور ما ایران، یک کشور حادثه خیز میباشد که بسیاری از بلایای طبیعی در آن بوقوع می پیوندد که نادیده گرفتن مسائل مربوط به از بین بردن آثار و زباله های باقیمانده در آن، شرایط زندگی را برای ساکنان دشوار می سازد. بلایای مختلف آوارهای مختلفی برجای می گذارند که محل وقوع حادثه نیز تاثیر بسیاری در نوع مواد پسماند دارد. در کشور ما ایران با محاسبه 800 گرم زباله سرانه، هر روزه بالغ بر 50000 تُن مواد زاید جامد تولید می شود . در کنوانسیونها و پروتکلهای بین ا لمللی همانند ریودوژانیرو یا ژوهانسبورگ دولتها موظف به توسعه آموزش و بالا بردن سطح اگاهی افراد در زمینه های مختلف شده اند .بنابراین ضروری است در ایران نیز افراد متخصص به منظور ارزیابی مدیریت مواد زائد جامد بویژه در شرایط زلزله بکار گرفته شوند . در مقاله حاضر پس از بررسی انواع بلایای طبیعی و نوع آوار آنها به مسئله آوار زلزله و پاکسازی محل پس از زلزله و دپو کردن مواد زاید پرداخته میشود.