تیمور هنربخش
هاله قدم آبادی

زمین‏لرزه پدیده‏ای طبیعی و رخداد آن امری اجتناب‏ناپذیر است. دانش امروزی بشر هنوز موفق به پیش‏بینی زمان دقیق آن نشده است. از سوی دیگر با شرایط کنونی، ابعاد خسارات و آسیب‏های ناشی از زمین‏لرزه، در کشور ما، در حدی است که مقابله با آن عملاً دشوار و پیچیده می‏باشد. وقوع زمین‏لرزه، جامعه را از نظم و تعادل عادی خارج می‏سازد و میزان آشفتگی‏ها در کلان شهر تهران در حدی خواهد بود که مدیریت آنی بدون آینده‏نگری به هیچ عنوان برای مقابله با آن جوابگو نخواهد بود. در این مقاله ابتدا بر ضرورت وجود سلسله مراتب (لایه‏بندی) مدیریت بحران و تعریف فعالیتهای مورد نیاز هر رده تأکید شده و سپس پیشنهاد اجرای یک نمونه طرح فراگیری ضربتی مطرح گردیده است. با اجرای این طرح مدارس تهران ظرف مدت حدوداً 2 سال، حداقل در سطح عملکرد آستانه فروریزش برای زلزله سهمگین مورد انتظار بهسازی‏لرزه‏ای خواهند شد. با حفظ پایداری ساختمان مدارس ضمن صیانت از جان دانش‏آموزان و اولیاء، امکان اعمال مدیریت کارا جهت کاهش آشفتگی‏های پس از وقوع زلزله و مقابله مؤثر با بحران فراهم خواهد شد.در پایان مقاله به ذکر چند مورد در خصوص طرحهای ضربتی قابل انجام در بیمارستان‏ها پرداخته شده است. آن موارد مبین امکان تعمیم نقطه نظرات فوق‏الذکر در بسیاری از ابنیه و تأسیساتی است که در چها رچوب برنامه بهسازی لرزه‏ای ساختمانهای موجود توسط سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی کشور در حال بررسی می باشند.

چرخه مدیریت بحران، پیش‏بینی، پیشگیری، آمادگی، مقابله، لایه‏بندی، بهسازی لرزه‏ای، فراگیر، ضربتی