محمد طالب حیدری

محدوده تغییرات عوامل جوی در کره زمین اقلیم های مختلفی را ایجاد نموده است . خارج شدن دمای هوا ، باد و میزان بارندگی در یک ناحیه جغرافیایی از محدوده نوسان عادی خود همواره موجب خساراتی است که گاهی ممکن است به بحرانی ملی تبدیل گردد . هر چند پیشرفت جهانی مدل های پیش یابی عددی در پیش بینی 10- 15 روزه عوامل جوی امروزه بهانه هایی چون غافلگیری را از مسئولین سلب نموده است اما تمام تمهیدات گاهی فقط به کاهش خسارات جانی می انجامد و این بروزغیر عادی عوامل جوی چه بصورت هجوم گرما یا ریزش سرماریزش دمای شدید باران و برف و وزش های شدید باد یا همراهی عوامل فوق با هم علیرغم اطلاع قبلی همواره خسارت زا و فلج کننده بوده هر چند تفاوت حالات غافلگیری با آمادگی مقابله با شرایط جوی بسیار زیاد است . باد از عواملی است که انسان از دیر باز با توان افسانه ای آن آشنا بوده و انسان در بسیاری حالات از این توان به نفع خود استفاده نموده است مانند کشتیرانی ، آسیاب بادی اما مسلماٌ انسان از طوفان های جوی خاطرات خوبی ندارد . باد از دیر باز مورد توجه بوده است و اولین دستگاههای جدید موسوم به بادنماهای فنجانی در سال 1846 در ایرلند اختراع شد. . نقشه های وضعیت اقلیمی باد اقیانوس ها نیز عمدتاتوسط دریا نوردان بطور وسیعی ترسیم شد . جدول بوفورتBeaufort در دریا نوردی برای تخمین تندی باد مدت های زیادی ملاک اندازه گیری بوده است. بر اساس این جدول باد با تندی بیش از حدود 14 متر برثانیه در خشکی اندک اندک شروع به ایجاد خسارت می نماید و باد با تندی بیش از 17 متربرثانیه شاخه های درختان را می شکند و با تندی بیش از 21 متر بر ثانیه حدود 75 کیلومتر در ساعت به ساختمان ها آسیب می رساند و باد با تندی بیش 25 متر بر ثانیه (89 کیلومتر در ساعت ) طوفان محسوب شده و می تواند درختان را ریشه کن نماید و خرابی های قابل ملاحظه ای ببار آورد . در طوفان های حاره ای بادهایی با تندی بیش از 33 متر بر ثانیه ( 118 کیلومتر در ساعت ) به کرات اتفاق می افتد .