CIVILICA We Respect the Science
(ناشر تخصصی کنفرانسهای کشور / شماره مجوز انتشارات از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: ۸۹۷۱)

پهنه بندی بارش در منطقه خراسان بزرگ و کاربرد آن در مدیریت ریسک خشکسالی

عنوان مقاله: پهنه بندی بارش در منطقه خراسان بزرگ و کاربرد آن در مدیریت ریسک خشکسالی
شناسه ملی مقاله: INDM03_054
منتشر شده در سومین کنفرانس بین المللی مدیریت جامع بحران در حوادث غیرمترقبه طبیعی در سال 1386
مشخصات نویسندگان مقاله:

غلامعباس فلاح قالهری - کارشناس گروه پژوهشی اقلیم شناسی کاربردی پژوهشکده اقلیم شناسی
مجید حبیبی نوخندان - سرپرست پژوهشکده اقلیم شناسی و اداره کل هواشناسی خراسان رضوی
حامد ادب - کارشناس گروه پژوهشی تغییر اقلیم پژوهشکده اقلیم شناسی

خلاصه مقاله:
ایران سرزمینی است خشک با نزولات جوی بسیار کم، بطوریکه اگر میانگین بارندگی سالانه در سطح کره زمین را که در حدود 860 میلی متر تخمین زده می شود، با متوسط بارندگی سالانه ایران که تقریبا رقمی معادل 240 میلی متر است، مقایسه کنیم، ملاحظه خواهد شد که بارندگی در ایران حتی کمتر از یک سوم متوسط بارندگی در سطح دنیاست . علاوه بر این، زمان ریزش نزولات جوی و محل ریزش آنها نیز با نیاز بخش کشاورزی که مصرف کننده اصلی آب در کشور است، مطابقت ندارد. بنا براین باید پذیرفت که خشکی در ایران یک واقعیت اقلیمی است و این ما هستیم که باید خود را با آن سازگاری دهیم. برای زیستن در خشکی، چاره کار شناخت اقلیم و سازگاری با آن است نه مقابله با آن . البته با تمام خسارتهایی که از خشکسالی عاید کشور می شود، هنوز براساس معیارهای موجود ایران جزء کشورهای کم آب دنیا قلمداد نمی شود. معیاری که برای پر آبی و کم آبی یک کشور به کار برده می شود، سرانه آب قابل تجدید در آن کشور است. تمایز این پدیده با سایر بلایای طبیعی در این است که برخلاف سایر بلایا، این پدیده بتدریج ودر یک دوره زمانی نسبتاً طولانی عمل کرده واثرات آن ممکن است پس از چند سال و با تأخیر بیشتری نسبت به سایر حوادث طبیعی ظاهر شود. بنابراین چون تعیین دقیق زمان شروع آن کار مشکلی است، تا حدودی آنرا یک پدیده و بلیه خزنده می‌‌دانند. از سویی چون خشکسالی برخلاف سایر بلایای طبیعی کمتر منجر به خسارات ساختاری می‌شود، کمک رسانی در هنگام وقوع این پدیده در مقایسه با سایر پدیده‌ها مثل سیل پیچیده تر و مشکل تر می‌‌باشد. به منظور بررسی امکان استفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی در پهنه بندی خشکسالی و کاربرد نتایج حاصله در مدیریت ریسک خشکسالی، منطقه خراسان بزرگ شامل سه استان خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی انتخاب شد. پس از بررسی های لازم و تکمیل خلاهای آماری موجود برای ایستگاه هایی که کمتر از 5 سال خلا آماری داشتند، داده های 37 ایستگاه سینوپتیک، کلیماتولوژی و باران سنجی تحت پوشش سازمان هواشناسی کشور از سال 2002-1970 میلادی انتخاب و آزمون همگنی ران تست بر روی داده های بارش این ایستگاه ها انجام شد. در مرحله بعد، در محیط نرم افزار Arc GIS ، سری زمانی بارش متوسط منطقه ای به دو روش مدل رقومی ارتفاعی و روش کریجینگ در کل دوره آماری محاسبه و ترسیم شد، به طوریکه جمعا 66 نقشه مربوط به بارش متوسط منطقه ای استخراج شد. بعد از تحلیل های آماری و به دست آوردن سری زمانی بارش متوسط منطقه ای، در محیط نرم افزار DIP سری زمانی بارش به منظور تعیین مرزها و حدود اقلیمی مورد تجزیه و تحلیل اماری قرار گرفت و در نهایت 5 منطقه با بارش خیلی کم، کم، نرمال، زیاد و خیلی زیاد در منطقه شناسایی شد و در نهایت پهنه بندی بارش برای منطقه انجام شد و مناطق دارای ریسک خشکسالی شناسایی گردید.

کلمات کلیدی:
مدیریت ریسک، آزمون همگنی ران تست، مدل رقومی ارتفاعی، روش کریجینگ

صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/33242/