عبدالمجید خورشیدیان - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته بازسازی پس از سانحه ، دانشگاه شهید بهش

امروزه مشارکت جایگاه مهمی در نظریه های بازسازی، خصوصاً در زمینه طراحی معماری و شهرسازی، یافته است. در این راستا برنامه ریزی های بازسازی پس از وقوع بحران ها، همچون سوانح طبیعی، بدون مشارکت مردم سانحه دیده ناکارآمد و شکست خورده تلقی می شوند. مفهوم مشارکت در این تحقیق نگرشی همه جانبه است که از طرفی ابعاد مختلف مشارکت را مورد بررسی قرار می دهد و از طرف دیگر تحقق اهداف برنامه ریزی های بازسازی را مستلزم برنامه ای دقیق و درازمدت با بهره گیری از مشارکت در تمامی مراحل مدیریت بحران می بیند. مقاله حاضر در نظر دارد ضمن بررسی برخی از مهم ترین نظریه های مشارکتی، به معرفی اجمالی مدیریت بازسازی زلزله فروردین ماه 1385 استان لرستان پرداخته و با استخراج رویکردهای مشارکتی در بازسازی واحدهای مسکونی، به ارزیابی و نتیجه گیری از آن بپردازد. این تحقیق ضمن ارزیابی نکات مثبت و منفی اقدامات انجام شده در این زمینه و ارائه تأثیرات برنامه های انجام شده پس از گذشت 2 سال از وقوع سانحه، به بررسی روند مشارکت در مناطق روستایی استان لرستان و شاخص های مرتبط با آن می پردازد.و در ادامه با توجه به شرایط منطقه مورد مطالعه تلاش شده است به انگاره ای تلفیقی دست یابیم تا به این وسیله ضمن مقایسه نظریه های طراحی مشارکتی، جایگاه برنامه های انجام شده در بازسازی مذکور را در این زمینه مشخص کرد . در نهایت نتایج تحقیق نشان می دهد، برنامه های بازسازی باید با نگاهی همه جانبه و کلی گرا با در نظر داشتن مشارکت واقعی مردم به انجام برسد. بر این اساس بیشتر معیارهای ازریابی مطرح شده در انگاره تلفیقی، طرح های مشارکتی بازسازی مذکور را در دسته مشارکت محدود قرار می دهد. و دستیابی به مشارکت واقعی جهت تطابق طرح های بازسازی با نیازها و خواست های واقعی مردم را مستلزم وجود زمینه ها و بسترهایی می داند که در صورت فقدان این زمینه ها مشارکت واقعی مردم در فرایند بازسازی تحقق نخواهد یافت .

سانحه، مدیریت سانحه، بازسازی، طراحی مشارکتی، لرستان، زلزله لرستان